WAAROM HET PRIMA TOEVEN IS VOOR DE WINKELIERS IN HET DORP (EN HOE DAT ZO BLIJFT)
Dit is het geheim van de Liempdse winkels
PÅL JANSEN
In veel kleine dorpen verdwijnt het winkelaanbod en wordt het lastiger voor inwoners om hier boodschappen te doen. Invalshoeken van media in berichtgeving over detailhandel in kleine kernen varieert van 'de winkels verdwijnen' tot aan 'hoe houden ze het toch vol?'. Onderzoeken naar leegstand zijn zorgwekkend. Tegen die trend in zijn de winkeliers in Liempde tevreden over hun omzetten en winsten en geven aan een stabiel inkomen te hebben. Bovendien is het winkelaanbod al twintig jaar nagenoeg gelijk. Het geheime ingrediënt dat de ondernemers gebruiken? Een praatje maken...
'Ga jij ook naar het feest van The Trammps vanavond?', 'Jij weet beter dan ik wat 'ons vrouw' mooi vindt', 'Hoe is het met 'hullie moeder'?' Het zijn zomaar enkele zinsneden die dagelijks plaatsvinden in de Liempdse winkels. Tussen ondernemers en klanten én tussen klanten onderling. De winkeltjes zijn in Liempde net zo goed sociale ontmoetingsplekken als dat er boodschappen gedaan worden. En dat houden de winkeliers het liefste zo. Sterker nog; in 'het praatje' wordt geïnvesteerd en tijd vrijgemaakt.
Bloemist Jan van de Koevering van 't Erfke vraagt bijvoorbeeld niet aan klanten wat voor bloemen ze willen, maar gaat in gesprek met iemand om te achterhalen wat voor bloemen of planten bij diegene passen voor hij met suggesties komt. Slager Willy Beerens benoemt het ook: ,,Je kletst niet zomaar met mensen, maar toont belangstelling in ze."
De Liempdse ondernemers praten eerder met klanten zoals gesprekken tussen vrienden en kennissen gevoerd worden, dan tussen klant en verkoper. De verkoop ontstaat vanzelf, winkeliers praten en luisteren liever en adviseren ondertussen of laten iets proeven. ,,Soms staat er een groepje iets verderop in de winkel een lange poos te keuvelen", zei groentespecialist Nellie van de Veerdonk. ,,Dan zeg ik: 'Wilde gullie er iets bij?' En dan kom ik iets lekkers brengen."
GOD, WAT ONPERSOONLIJK
Dat het gesprek wat informeler is, past ook beter bij de winkeliers zelf. Zoals drogist Stéphanie Smetsers zei: ,,Als ik in de stad winkel, dan denk ik vaak: 'god, wat onpersoonlijk'. Heb jij dat niet? Dat je vaak mensen tegenkomt die erop getraind zijn je iets te verkopen. Ik vind het niet prettig als iemand zo in m'n nek staat te hijgen."
Het is ook logisch dat het gesprek wat informeler is. Er komen namelijk ook veel kennissen, familie, buren en vrienden over de vloer. Winkeliers kennen veel van hun klanten, leren de mensen anders kennen aan hun toonbank en zijn buiten werktijden ook vaak betrokken bij activiteiten in het dorp. Dus ontstaat een band. ,,Toen de straat voor onze winkel open lag (in verband met de herinrichting van het centrum - red.), merkte ik dat nauwelijks aan de omzet, de mensen bleven gewoon komen", stelde Beerens. Voor dat praatje wordt in de bedrijfsvoering ook tijd en ruimte vrijgemaakt. Zo ook bij bakkerij Van Eijndhoven. Ien van Eijndhoven: ,,Door de jaren heen zijn veel klanten kennissen geworden."
LAAT ZE MAAR KLETSEN
Praten met de klanten, maar hen ook laten praten over de winkels is in Liempde erg goed geregeld. Op Liemt Gemunt is daarvan het bekendste voorbeeld: het loyaliteitssysteem is niet direct opgezet om omzetten te verhogen, gaf ondernemer Jan Tax van supermarkt Coop én Op Liemt Gemunt in deze krant aan, maar om te zorgen dat er gepraat werd over de winkels en hun sociale functie. In dit geval: vanwege het steunen van verenigingen. ,,Zo laten we de clubs ook het verhaal vertellen om in Liempde boodschappen te doen. Om die onderlinge verbondenheid met de ondernemers te benadrukken. Het ging in eerste instantie om dát besef, en dan is het mooi als het voor meer omzet zorgt."
Maar alleen een goed gesprek voeren met klanten en de mond-tot-mondreclame bevorderen, zijn niet de enige redenen dat het goed toeven is. Ook de winkeliers moeten keuzes maken (door bijvoorbeeld te focussen op brood), creatief zijn (zoals een cadeauhoekje optuigen) en nevenactiviteiten opzetten (zoals business-to-business). En vooral goed werk blijven leveren. Want dat er veel gekletst wordt, is tegelijkertijd ook een uitdaging, vertelde bakker Jos van Eijndhoven. ,,Als het niet goed is, dan praat zich dat óók snel rond." Maar wellicht zorgt het ook voor extra motivatie om het juist wel goed te doen. Groentespecialist Van de Veerdonk: ,,Het kan altijd gebeuren dat bijvoorbeeld een krop sla niet in orde is: ik werk met verse producten. Ik heb liever dat iemand naar mij toekomt en dat meldt, zodat ik er iets aan kan doen."
MEER WINKELS AUB
Er zijn voor de toekomst echter twee belangrijke uitdagingen voor de winkels. Op de lange termijn is dat de groep inwoners tussen de 25 tot 45 jaar. ,,Die vloeit het meeste af naar Boxtel", stelde Tax. Maar deze groep is momenteel erg klein in Liempde. Om die groter te maken, zijn er meer woningen voor starters nodig. De gemeente moet actiever gronden aankopen zodat zij die eenvoudiger kan laten bouwen, stelde voorzitter Bert van Ruremonde daarom (Brabants Centrum van 2 november). Wethouder Peter van de Wiel zei op 31 oktober, op aandringen van PvdA/GroenLinks, toe dat er een 'actiever grondbeleid' komt.
Maar, zo zei Tax ook: ,,Het heeft met meer factoren te maken, ook met het aanbod in Liempde. Wat meer winkels erbij zou kunnen helpen." De winkeliers zien het liefste dat er meer ondernemers in de detailhandel om hen heen zouden zitten. ,,Als we dichter bij elkaar zouden zitten, is het makkelijker voor klanten om bij ons beiden binnen te lopen", verwoordde Tax het. ,,Eén, misschien twee winkeltjes extra, dat kan hier wel", zei slager Beerens.
GEBEURT HET IN DE STAD?
En waarom ook niet? De ondernemers bij wie de Liempdenaren hun boodschappen doen, zijn tevreden over hun omzetten en geven aan een 'goed belegde boterham' te verdienen. Een winkel openen in een kleine kern zagen echter in ieder geval de mbo-studenten van het Summa College in Eindhoven (Brabants Centrum van 16 november) niet zitten: de ondernemers-in-spe stonden er niet eens bij stil om hun toekomstige winkel in een dorp te beginnen. De stad, daar is het te doen, zo is hun beeld. Omdat daar veel mensen zijn, de studenten er zelf vaak shoppen en voorbeelden tegenkomen, maar ook onder invloed van nieuwsmedia, stelde docente marketing Annabeth Vermande.
Deze school, maar ook De Rooi Pannen in Tilburg richten zich in hun lesprogramma's echter niet specifiek op ondernemen in een klein dorp als Liempde. Op de vraag of de twee andere mbo-scholen in de regio die het ondernemersvak onderwijzen, Koning Willem I-college in 's-Hertogenbosch en ROC Tilburg, dat wel doen, kwam niet tijdig een antwoord.
Hoe dan ook, het halen van detailhandel naar het dorp belandt een beetje tussen wal en schip. Liempde heeft niet net als Boxtel een Centrummanagement en er zijn geen initiatieven die erop gericht zijn om ondernemers in de detailhandel naar het dorp te krijgen (behalve dan dat individuele winkeliers achter opvolging aan moeten gaan), ook niet van de gemeente Boxtel. Jammer, want de winkels zijn plekken waar mensen elkaar ontmoeten, spreken en op de hoogte houden. ,,Een terrasje pakken gebeurt minder vaak, maar iedereen staat wél te kletsen in de winkels", zei 'Liempdse consument' Doris van de Wiel. ,,Je weet meteen wat er gebeurt in het dorp."
Dus voor de toekomst moet niet alleen het gesprek met de Liempdse consument goed geregeld zijn, maar ook die met de toekomstige Liempdse ondernemer. Zodat het duidelijk wordt dat het prima toeven kan zijn in het dorp. Om met de woorden van slager Beerens af te sluiten: ,,Zolang je maar kansen blijft zien."
FOTO BOVEN: Jan van de Koevering (bloemenbinderij 't Erfke), Nellie van de Veerdonk (groentespeciaalzaak De Pompoen), Willy Beerens (van de gelijknamige slagerij), Ien & Jos van Eijndhoven (Bakkerij Van Eijndhoven), Mark van der Laan & Bert van Ruremonde (Dorpsberaad Liempde), Jan Tax (supermarkt Coop en Op Liemt Gemunt), Summa College-studenten en Stephanie Smetsers (drogist Bewust Beter). (Foto's: Gerard Schalkx. Vormgeving: Daisy Renders).
