SCHENKING FAMILIE VAN RIJCKEVORSEL
Eeuwenoud gildeboek keert terug naar Boxtel
Naast de teleurstellende duik naar het zilvervest afgelopen zondag (zie voorpagina), kreeg het gilde Sint-Barbara & Sint-Joris deze week ook goed nieuws. Een in 1762 herschreven register met de 'caert' (statuten) en namenlijsten van het vroegere Sint-Jorisgilde, een van de vier voorlopers van de huidige schuts, komt terug naar Boxtel.
De eigenaren van het gildeboek, erfgenamen van de in 1967 in Berlicum overleden jonkheer René van Rijckevorsel, schenken de lederen band met perkamenten bladen aan de Boxtelse schuts op voorwaarde dat deze het in bewaring geeft bij museum MuBo. Daar heeft het gilde geen moeite mee, meldde hoofdman Jacques Habraken deze week.
Het huishoudelijk reglement met namenlijsten dateert uit 1762 en is toen herschreven door Arnold Willem Tybosch, destijds rentmeester van kasteel Stapelen én hoofdman van het Sint-Jorisgilde. Het werd gemaakt ter vervanging van een in 1639 opgesteld exemplaar van de statuten. Die zogeheten caert is weer gebaseerd op een oorspronkelijke akte uit 1528 die door oorlog verloren was gegaan.
In 1996, bij de heroprichting van het Boxtelse gilde, was het registerboek van Sint-Joris bekend. Er werd onder meer over geschreven in een brochure die enkele jaren eerder verscheen. Daarin werd in het kort de geschiedenis van de vroegere broederschappen weergegeven. Die zijn aan het einde van de 19e eeuw allemaal opgeheven; met name omdat de geestelijkheid zich fel verzette tegen de drinkgelagen die de gildebroeders aanrichtten tijdens hun bijeenkomsten.
Na de opheffing van de gilden bleven de diverse bezittingen niet in Boxtel. Zo is het koningszilver van het Sint-Barbaragilde voor tweehonderd gulden verkocht aan de eerste de beste opkoper. Daarna is het bij een veiling in Antwerpen werd opgekocht door het Provinciaal Genootschap voor Kunsten en Wetenschappen. Daardoor is het roodfluwelen gildevest al vele jaren opgenomen in de vaste collectie van het Noordbrabants Museum in 's-Hertogenbosch.
PIET DORENBOSCH
Ook het statutenboek met ledenlijsten van het vroegere Sint-Jorisgilde ging 'zwerven'. Totdat het document op enige moment werd verworven door jonkheer Van Rijckevorsel, destijds voorzitter van de Noord-Brabantse Federatie van Schuttersgilden (NBFS). Piet Dorenbosch, oprichter en jarenlang voorzitter van de Boxtelse heemkundekring, kreeg het bewuste boek in 1950 ter bestudering in bruikleen tijdens een groot gildefeest in Esch. Na vijf jaar bezorgde een van zijn zoontjes het boek terug, zo blijkt uit een brief dat zich nog altijd als losse bijlage in het gildeboek bevindt.
De nabestaanden van Van Rijckevorsel gaven het boek in bruikleen gegeven bij Het Utrechts Archief, waar het momenteel wordt gedigitaliseerd. Gildebroeder en heemkundige Cor van Vught bezocht het archief eind vorig jaar een aantal keren en kreeg het register ter inzage. Hij ondernam de eerste stappen om het gildeboek terug in Boxtel te krijgen. Dat lukte na bemiddeling van oud-burgemeester Jan van Homelen, mede-oprichter én erelid van het gilde.
Habraken en Van Vught zijn dolblij dat het eeuwenoude register binnenkort terugkeert naar Boxtel. ,,De inhoud is weliswaar bekend en vormde mede de basis van onze statuten die we opstelden bij de heroprichting. En ook de door oud-gemeentearchivaris Wil Doyen uitgetypte namenlijsten uit het boek hebben we in ons verenigingsarchief. Maar nu het historisch belangwekkende document zelf straks weer in Boxtel is, geeft het ongetwijfeld de aanzet tot verder archiefonderzoek", aldus het tweetal.