ORAL HISTORYPROJECT 'DE VERSCHILMAKERS' MAAKT KANS OP BRABANTSE ERFGOEDPRIJS
'Het verhaal van de Witte Zusters blijft inspireren'
MARC CLEUTJENS
De Verschilmakers. Dat is de titel van een nieuw project dat het verhaal van de Witte Zusters van Onze Lieve Vrouw van Afrika levend moet houden en moet onderstrepen dat het leven en werk van de zusters ook vandaag de dag kan inspireren. Volgende week wordt het project gepresenteerd voor een jury die zich onder voorzitterschap van gedeputeerde Henri Swinkels bezighoudt met de toekenning van de Brabantse Erfgoedprijs 2017. De Witte Zusters woonden sinds 1896 vele decennia in huize Sancta Monica in Esch en vestigen zich dit najaar in het nieuwe Wereldhuis aan de Achterberghstraat.
Marina van Dalen is coördinator van de zusters in Boxtel en is een van de kartrekkers van het project, dat vooral de verhalen van de zusters levend wil houden. Van Dalen weet zich gesteund door de Boxtelse fotografe Laila Willems en schrijfster Ilse van Dongen. Samen werkten ze al aan het eerder dit jaar verschenen boek 'Dragers van hoop, een leven lang missie' waarin tien levensverhalen van Witte Zusters staan opgetekend. Dit jaar werd vanwege het 150-jarig bestaan van de congregatie van de Witte Zusters en de Witte Paters ook de expositie 'De Witte Karavaan' ingericht. Die is nog tot oktober te zien in het Erfgoedcentrum Nederlands Kloosterleven in Sint-Agatha.
Van Dalen vertelt dat het boek 'Dragers van hoop' zoveel inspiratie bood dat een vervolgproject is bedacht. ,,Met Laila en Ilse hebben we De Verschilmakers bedacht", vertelt de coördinator. ,,In het boek lees je vooral de verhalen van de missiezusters en de avonturen die ze vroeger in Afrika beleefden. Met dit project wille we juist een koppeling met het heden maken en de zusters koppelen aan Brabanders die een roeping of ideaal hebben. We denken aan dubbelportretten, fotoreportages, films en podcasts, zodat door middel van alle media het verhaal van de zusters kan blijven inspireren."
IMMATERIEEL ERFGOED
Met 'De Verschilmakers' wil Van Dalen bereiken dat het zogeheten immateriële erfgoed van de Witte Zusters blijft bestaan. ,,Ons doel is om te laten zien dat het leven en het werk van de Witte Zusters ook vandaag de dag wordt voortgezet. In Afrika, maar ook in Nederland waar nog altijd enkele tientallen zusters wonen en vooral meedoen in de samenleving." In Boxtel wonen momenteel zo'n dertig Witte Zusters. Ze verbleven ooit in de missielanden of in Sancta Monica aan de Gestelseweg in Esch.
Dat klooster werd ruim tien jaar geleden verkocht; sindsdien woonden de meeste religieuzen in woonzorgcentrum Molenweide of de naastgelegen complexen Molenwiek en Molenhof. Na de zomervakantie verhuizen de zusters naar het Wereldhuis. ,,En daar verheugen ze zich nu al op", stelt Van Dalen. Lachend: ,,De komst van het Wereldhuis inspireert de zusters nu al om in contact te treden met de andere bevolkingsgroepen. Ze leren woordjes Turks en kijken uit naar een avondmaaltijd met couscous."
ORAL HISTORY
In het verhalenproject dat wordt voorgedragen voor de Brabantse Erfgoedprijs wil de coördinator samen met fotograaf Willems en schrijver Van Dongen ongeveer vijftig Witte Zusters interviewen. In het boek 'Dragers van Hoop' was slechts ruimte voor tien interviews. Het nieuwe project dat gezien kan worden als een vorm van 'oral history' biedt vanwege het gebruik van nieuwe media meer ruimte om de laatste generatie Witte Zusters aan het woord te laten. Van Dalen: ,,Besef dat de meeste zusters allemaal 80 jaar of ouder zijn. Het is nu tijd om hun belangwekkende verhalen over bezieling en inspiratie vast te leggen en door te geven aan andere wereldverbeteraars."
Fotograaf Laila Willems portretteerde meerdere Boxtelse zusters voor het boek en ziet 'De Verschilmakers' als een logische voortzetting van het project. ,,Ik heb de Witte Zusters leren kennen als krachtige vrouwen die vaak in slechte omstandigheden ondernemend en creatief moesten zijn om ervoor te zorgen dat andere mensen een beter leven kregen. Zo ontdekte ik dat ze vele jaren geleden al aan de wieg stonden van het microkrediet." Willems omschrijft de zusters als een inspiratiebron, voor zichzelf maar ook voor anderen. ,,Iedereen zou eens even met een zuster moeten gaan praten en moeten luisteren naar hun verhalen."
ERFGOEDPRIJS
Niet alleen project De Verschilmakers is in beeld voor de Brabantse Erfgoedprijs. Van de 72 ingediende projecten zijn er zeven door naar de tweede ronde. Coördinator Van Dalen reist komende week met fotograaf Willems en schrijver Van Dongen naar het Erfgoedhuis om de jury te overtuigen. Drie projecten gaan door naar de finale, waarin ook het publiek mag stemmen. De Brabantse Erfgoedprijs bestaat uit een bedrag van 10.000 euro. ,,Een bedrag dat we écht nodig hebben", aldus Van Dalen. ,,Zonder die middelen zal het niet mogelijk zijn om dit project van de grond te tillen."
Meer weten over de Witte Zusters van Onze Lieve Vrouw van Afrika? Kijk op www.wittezusters.nl. Hier is ook het boek 'Dragers van hoop, een leven lang missie' te bestellen. De expositie 'De Witte Karavaan' is tot en met eind oktober te zien in het Erfgoedcentrum Nederlands Kloosterleven aan de Kloosterlaan 24 in Sint-Agatha.
OP DE FOTO'S: Laila Willems uit Boxtel fotografeerde een aantal Witte Zusters uit Boxtel, zoals Bep van Grieken (links) en Johanna van der Heijden. Hun bijzondere verhalen staan opgetekend in het boek 'Dragers van hoop, een leven lang missie'. Het boek werd zaterdag veelvuldig verkocht tijdens de 50-plus Fair in kasteelpark Stapelen. (Foto's: Laila Willems Fotografie).
