UNIEK RESTAURATIEPROJECT RUUD EN HANNEKE LOMAN UIT LIEMPDE
Passie voor duiventorens... in Spanje
MARC CLEUTJENS
Ruud en Hanneke Loman uit Liempde wandelen driemaal per week Ommetje De Maai en passeren dan natuurlijk ook het Groot Duijfhuis met duiventoren in Kasteren. Door de jaren heen zijn ze zo gefascineerd geraakt door duiventorens dat ze er eentje geadopteerd hebben. In Spanje. Na een restauratie die meer dan twee jaar duurde, nemen ze de duiventoren volgende week officieel in gebruik.
De passie voor duiventorens stamt niet uit Liempde, waar Ruud en Hanneke wonen in de buurtschap Hezelaar. Ruud vertelt dat hij voor zijn vroegere werkgever regelmatig op zakenreis moest naar Vigo in Noord-Spanje en dan vloog op Valladolid. ,,Onderweg naar Vigo reed ik meerdere keren per jaar over de uitgestrekte Spaanse vlakten en zag ik overal vervallen torens staan. Ik ben me er in gaan verdiepen en ontdekte dat het duiventorens waren. Palomares worden ze in Spanje genoemd. Schitterende bouwwerken, vaak eeuwen oud."
Ruud maakte studie van de palomares en kwam in contact met een vriendenstichting die zich in de provincie Léon bezighoudt met het behoud en de restauratie van duiventorens. ,,Via deze Asociación de Amigos de los Palomares de Léon ontdekte ik de oudste duiventoren in de regio. Die staat in Carraceda, een dorpje nabij de provinciehoofdstad Léon, op het terrein van een vroeg-middeleeuws klooster. Hij werd gebouwd in 1769."
De Liempdenaar vatte al snel het plan op om een bijdrage te leveren aan de wederopbouw van de duiventoren. ,,Het klooster is al deels gerestaureerd en weer in gebruik voor culturele manifestaties, maar de duiventoren stond echt op instorten. Met Hanneke heb ik besloten om een deel van ons geld te bestemmen voor dit bijzondere doel." Met hulp van de vriendenstichting en een bouwkundig adviesbureau werd een plan gemaakt om de restauratie op te pakken. Die begon in 2015 en is nu klaar.
DIK EN PLOMP
De duiventoren in Carraceda is qua bouwstijl onvergelijkbaar met het exemplaar dat aan de Dommel in het Liempdse buitengebied staat. Waar de in 1661 gebouwde Liempdse toren rank en hoog is, zou de toren in Carraceda eerder als dik en plomp omschreven kunnen worden. ,,Deze vorm hebben ze allemaal in de regio Léon", vertelt Ruud. ,,Het zijn brede, ronde toren met aan de binnenkant honderden nissen waarin de duiven kunnen nestelen. Natuurlijk was het doel van de torens om de duivenpoep te verzamelen waarmee het land bemest kon worden. Dat was in Liempde zo, maar ook in Carraceda."
Een duiventoren diende niet alleen een praktisch doel - duiven werden ook verhandeld of prijkten op het menu - maar was ook eeuwenlang een statussymbool. Daarom staan ze vaak op erven van kastelen, buitenplaatsen en hoeves. Kasteelheren en rijke boeren mochten vanwege het destijds geldende duivenrecht slechts één koppeltje duiven per hectare houden. Wie een grote duiventoren had, liet zien over veel duiven en dus veel grond te beschikken. Zo gold dat in Nederland, maar ook in Spanje. Het duivenrecht verdween na de Napoleontische periode.
KUNSTWERKEN
Ruud en Hanneke hebben foto's van 'hun' duiventoren aan de uur hangen, alsmede een poster waarop beelden van zowel de vervallen als de gerestaureerde palomares te zien zijn. ,,We zijn heel benieuwd naar het eindresultaat, dat gaan we volgende week voor het eerst zien", straalt Hanneke. Het stel reist niet alleen naar Carracedo, maar neemt enkele vrienden mee. Onder hen de bekende Bossche kunstenaar Jan de Bie, die geïnspireerd door de verhalen en foto's van de Spaanse duiventorens meerdere Spaans getinte schilderijen maakte waarop ook de palomares te zien zijn. Enkele kunstwerken sieren de woning van Ruud en Hanneke op de Hezelaar.
Na de officiële opening van de duiventoren in Carraceda kunnen de Spaanse duiven er weer nestelen. Ruud en Hanneke zullen erop toezien dat het monument netjes wordt onderhouden. En er regelmatig terugkeren om te genieten van het landschap. Zoals ze dat ook wekelijks doen tijdens het Ommetje De Maai langs de Liempdse duiventoren...
Brabants Centrum doet binnenkort verslag in woord en beeld van de officiële opening van de duiventoren in Caraceda.
FOTO BOVEN: Ruud Loman poseert bij de Liempdse duiventoren. Met de Asociación de Amigos de los Palomares de Léon heeft hij met echtgenote Hanneke het initiatief genomen voor de restauratie van een duiventoren in het Spaanse Carraceda. In zijn hand draagt Ruud een miniatuurversie van 'zijn' Spaanse duiventoren. (Foto: Peter de Koning).
Sterren kijken
op de Kampina
met de boswachter
Natuurmonumenten houdt zaterdag 29 april een bijzondere avondwandeling in natuurgebied Kampina. Het vertrekpunt is de parkeerplaats aan de Roond in Boxtel.
De avondwandeling staat onder leiding van een boswachter en een sterrenkenner, die samen uitleg zullen geven over de natuur én de sterrenhemel. ,,Een wandeling door de nacht is bijzonder", zo stelt boswachter Inge van Dongen van Natuurmonumenten. ,,Al je zintuigen komen op scherp te staan. Spits je oren en kijk goed om je heen. Misschien hoor je wel een uil of zie je een vleermuis of ree. Laat je verrassen en maak kennis met het nachtleven. Vergeet ook niet te genieten van de maan en de sterren."
De wandelaars worden tijdens de tocht over de donkere Kampina begeleid door een sterrenkenner van de astronomische vereniging WEGA. Hij zal wandelaars wegwijs maken in de wereld van de astronomie.
De wandeling start 29 april om 21.00 uur op de parkeerplaats aan de Roond. Leden van Natuurmonumenten betalen zeven euro, niet-leden tien euro. Aanmelden via www.natuurmonumenten.nl/agenda.