'Koning van Het Groene Woud' keert na 150 jaar terug
Edelherten krijgen gezinsuitbreiding
PÅL JANSEN
Als een duveltje uit het doosje: zo sprong maandagmiddag het eerste edelhert na 150 jaar weer Het Groene Woud in. Negen hindes en vier bokken zijn op een hei aan de Ginnekendijk nabij Liempde losgelaten. Al snel zochten de uit Frankrijk afkomstige edelherten de overkant van het veld op om tussen de bomen uit het zicht te verdwijnen. Met name voor alle hindes was de sprint een knappe prestatie; een aantal van hen blijkt al kalfjes te dragen.
Dat liet projectleider Bram Houben van ARK Natuurontwikkeling gisteren weten aan Brabants Centrum. Hij verwacht dat het eerste wilde Brabantse edelhert eind mei of begin juni geboren wordt. ,,Sommigen hadden al een behoorlijk dikke buik", verklaart projectleider Houben. ,,Er zijn vier jongvolwassen hindes en vijf die al volwassen zijn. Ik denk dat vier daarvan drachtig zijn. Dat is goed, want dan gaan ze het gebied verkennen en hun territorium afbakenen. Zo wordt het eerder hun leefgebied. Ze leefden in Frankrijk al samen in een roedel, dus de sociale structuur is er al."
Inmiddels lopen de edelherten al een paar dagen door natuurgebied De Scheeken. Twee hindes en twee bokken dragen een zender waardoor Houben goed kan zien hoe de roedel zich gedraagt. ,,Op de monitoring zie ik bijvoorbeeld dat ze momenteel bij elkaar zijn en het gebied verkennen."
Populatie
ARK Natuurontwikkeling verwacht dat de groep zich jaarlijks met een/derde verder uitbreidt. Natuurgebied De Scheeken biedt momenteel echter genoeg ruimte aan een populatie van ongeveer twintig edelherten. Dat werd bekend gemaakt tijdens het loslaten van de dieren. Met meerdere kalfjes op komst lijkt De Scheeken al bijna aan zijn maximum van edelherten te zitten. Om het gebied voor de herten te vergroten komt er een natuurbrug over het spoor naar De Mortelen.
Maar de oplevering van de brug liep al verschillende keren vertraging op. Een woordvoerder van ProRail geeft aan dat de nieuwe natuurbrug begin 2019 opgeleverd moet zijn, maar dat kan ook medio 2019 worden. Elders op deze pagina is meer te lezen over natuurbrug De Mortelen. Houben verwacht echter niet dat het leefgebied te klein wordt voordat de nieuwe natuurbrug er is. ,,Het is een voedselrijk gebied. Ik denk zelfs dat er ruimte is voor het dubbele of driedubbele."
Toekomst
Als de natuurbrug er is, wordt het leefgebied ongeveer zeshonderd hectare. In dat geval kunnen er zo'n veertig à vijftig edelherten leven volgens gebiedsbeheerder Gerard Traa van Brabants Landschap. Samen met ARK Natuurontwikkeling gaat hij het leefgebied bijhouden en ervoor zorgen dat de populatie binnen de perken blijft. ,,Jaarlijks gaan we kijken of er gereguleerd moet worden. We gaan dat niet uit de hand laten lopen zoals dat op de Veluwe of Oostvaardersplassen is gebeurd. Ik verwacht echter dat er de eerste vier à vijf jaar geen afschot nodig is. Maar zodra het zo ver is, schakelen we daar een externe partij voor in."
Als De Mortelen eenmaal bereikbaar wordt voor de herten, is het de bedoeling dat het leefgebied verder uitgebreid wordt. ,,Maar we gaan pas met de streekbewoners daarover in gesprek als de schaalvergroting van het gebied klaar is", verwijst projectleider Houben naar de natuurbrug.
Kosten
Het leefgebied in De Scheeken klaarmaken voor de 'koning van het woud' kostte volgens Arjen Simons van Brabants Landschap 750.000 euro. Simons: ,,De edelherten hier naartoe halen kostte zo'n 20.000 euro. Het grootste gedeelte is echter opgegaan aan de afrastering rondom het gebied, wat in totaal zo'n vijftien kilometer is."
Gedeputeerde Johan van den Hout van de provincie Noord-Brabant had al sinds 2012 het plan de Brabantse 'Big Five' te herintroduceren. Naast het edelhert moeten de otter, wisent, bever en het wilde zwijn weer terugkomen in de Brabantse natuur. Opgewekt vertelde hij maandag, toen de edelherten werden losgelaten: ,,Ik wacht nu een paar jaar op het edelhert, sommigen hier al 25 jaar. Het edelhert heeft hier altijd geleefd, draagt bij aan de biodiversiteit en is goed voor toerisme en recreatie."
Van den Hout is er van overtuigd dat de komst van het edelhert zich gaat uitbetalen in klinkende munt. ,,We hebben een paar jaar geleden voor de verdiencapaciteit van de 'Big Five' gekeken naar de Veluwe in Gelderland", vertelt de gedeputeerde. ,,We verwachten dat de inkomsten aan recreatie en toerisme hier in de honderdduizenden euro's gaat lopen."
Tom Bade onderzocht met anderen wat de inkomsten op de Veluwe waren voor het boek 'Wild van de Economie' uit 2010. Volgens de schrijvers van het bedrijf Triple E werd er jaarlijks ruim honderd miljoen euro omzet gedraaid dat direct gerelateerd was aan het aanwezige wild, zoals de verkoop van speciale uitrusting (circa 30 miljoen euro) en wildexcursies (ongeveer een half miljoen euro). Dit soort inkomsten vormden bijna een kwart van de totale omzet van het aan natuurgerelateerde bedrijfsleven op de Veluwe.
Voor Het Groene Woud worden bescheidenere inkomsten verwacht, maar desalniettemin een flinke impuls voor het gebied volgens Van den Hout. ,,Alleen al de verwachting dat je de beesten tegenkomt, is natuurlijk fantastisch."
FOTO BOVEN: Verdeeld over twee groepen werden maandagmiddag de edelherten losgelaten in De Scheeken. (Foto: Peter de Koning).