RESTAURATIE AAN BOOMSTRAAT IN GEMONDE VOORTVAREND VAN START
'Brand legt oudste boerderijhistorie bloot'
MARC CLEUTJENS
,,Het lijkt wel of kunstenaar Christo hier aan het werk is..." Mariëlle van der Hoek lacht als ze een rondleiding verzorgt over het erf waar een uitslaande brand in oktober 2015 een groot deel van de monumentale boerderij in de as legde. Met echtgenoot Egbert heeft ze een ambitieus restauratieplan laten maken, waaraan sinds november wordt gewerkt. Om de aannemer onder alle weersomstandigheden te kunnen laten werken, is de boerderij - in de stijl van Christo - overkapt.
Kortsluiting zorgde ervoor dat op de bovenverdieping van de eeuwenoude boerderij brand uitbrak, die zich langzaam onder de rieten kap uitbreidde. Snel alarmnummer 112 bellen en de buurt mobiliseren om zoveel mogelijk huisraad te redden, voorkwamen dat het monument tot de grond toe afbrandde en alle bezittingen van Mariëlle en Egbert verloren gingen. Daags na de brand betrokken ze een kleine woning aan de overzijde van de straat; hier is sindsdien een klein zenuwcentrum ingericht waar de restauratie is voorbereid. Aan de muur hangen bouwtekeningen en schetsen, daarnaast staat een schema waarop te zien is dat in augustus 2017 alles klaar is. ,,Ik denk dat we dan maar een open dag moeten houden", grinnikt Mariëlle. ,,Iedereen wil een kijkje komen nemen. Zo weet ik dat ook de brandweer benieuwd is hoe we de boel gaan opknappen."
De restauratie van de boerderij is tot in detail voorbereid en wordt onder regie van architect John van Lierop uit Tilburg uitgevoerd. Hij heeft met respect voor de rijke geschiedenis van het pand een ontwerp gemaakt waarin historische details gecombineerd worden met modern comfort. Aannemer Zandenbouw uit Aarle-Rixtel is in de arm genomen omdat dit bedrijf gespecialiseerd is in het restaureren van soms eeuwenoude panden. ,,De timmermannen die hier aan het werk zijn, zijn echte kunstenaars", zegt Mariëlle lovend. ,,Schitterend ambachtelijk werk wordt hier geleverd."
EIKEN UIT 1543
Tijdens de voorbereiding van de restauratie kregen Mariëlle en Egbert de kans om de geschiedenis van hun huis te ontrafelen. ,,Je zou kunnen zeggen dat we dankzij de brand nu ieder detail van ons huis kennen", lacht Mariëlle. Dendrologisch onderzoek bracht onder meer aan het licht dat het oudste gebint rondom de schouw dateert uit de 16e eeuw. ,,We kunnen nu aantonen dat de eiken van dat gebint in 1543 zijn gekapt. Het gebint dat bij de potstal en de schuur is gebruikt, stamt uit 1697 en is dus veel jonger."
Architect Van Lierop ontdekte meer bijzonderheden, zoals kleine verbouwingen, uitbreidingen en aanpassingen die door de eeuwen heen hebben plaatsgevonden. ,,Boven de bedstee is een stuk van het gebint ooit afgezaagd. Soms zijn er meer van dit soort vreselijke dingen gebeurd..." Als de boerderij straks gerestaureerd is, blijven oude elementen zichtbaar, zoals teltekens die timmerlieden in de 16e eeuw ooit op de balken zetten. ,,Dankzij die cijfers konden de balken op de bouwplaats in de juiste volgorde met elkaar verbonden worden."
Met respect voor de geschiedenis worden ook moderne elementen aan de boerderij toegevoegd. Zo is er plaats voor vloerverwarming, een moderne keuken, dakvensters op de bovendieping en een groot panoramavenster dat straks uitziet over het Dommeldal. ,,Het dak wordt bovendien helemaal tochtvrij. Bij een storm wapperden vroeger mijn haren als ik in bed lag. Dat is straks verleden tijd."
