FLORIS VAN DEN BERG ZAT VEERTIEN MAANDEN OP DE ZUIDPOOL
Antarctica: niet voor iedereen geschikt
LONNEKE HOONDERT
Nijmeegse huisarts en oud-Boxtelaar Floris van den Berg (33) zette op 4 januari weer voet op Nederlandse bodem. Hij spendeerde veertien maanden in onderzoeksbasis Concordia op Antarctica, zo'n 1.200 kilometer van de kust. Daarvan bracht hij negen maanden in volledige isolatie door. De weersomstandigheden waren zo extreem - de temperaturen konden dalen tot min 80 graden Celcius - dat de locatie onbereikbaar was. Daarnaast zette op 3 mei ook nog de poolnacht in en leefde de onderzoeker drie maanden in volledige duisternis. Floris vond het een bijzondere ervaring, maar: ,,Ik zou het niet iedereen aan willen raden."
Mediagekte, uitgevers die hem benaderen voor het schrijven van een boek en tientallen mensen die tips willen om zelf naar Antarctica te gaan. Het is een schril contrast met de omstandigheden waarin Floris op de Zuidpool verkeerde. Via een krakkemikkige internetverbinding probeerde hij contact te houden met het thuisfront. En de sfeer tussen de twaalf expeditieleden op de basis was na maanden van afzondering behoorlijk bekoeld.
De geboren Boxtelaar vertrok naar Concordia om onderzoek te doen naar de effecten van het langdurige gebrek aan zuurstof en daglicht op het menselijk lichaam en geest. Dat deed hij voor Europese ruimtevaartorganisatie ESA. De terugreis duurde twee weken. Eerst vloog hij naar de Franse basis Dumont d'Urville aan de kust van Antarctica. Daar stapte hij op de boot naar Tasmanië. ,,Er lag voor de kust liefst honderd kilometer aan zee-ijs. Dat leverde het schip nogal wat vertraging op. Ik deed daar tien dagen over. De vlucht vanaf het Australische eiland naar Nederland duurde nog eens veertig uur."
HERSENSCAN
Op Tasmanië kreeg Floris een MRI-scan. In mei volgt er nóg een en ook vóór zijn expeditie onderging hij een scan. ,,Na de laatste scan wordt gekeken of er verschillen zijn en of er blijvende veranderingen zijn opgetreden in de hersenen. Ik ben benieuwd welke gebieden groter of kleiner blijken te zijn." Toch is het lastig om echt conclusies te verbinden aan de hersenscans. ,,De onderzoekspopulatie is klein. Vorig jaar zaten er dertien mensen in isolatie, waarvan acht een scan deden en dit jaar waren we met twaalf man."
Floris is blij om weer thuis te zijn, want die veertien maanden waren een beproeving. ,,Voordat ik vertrok, leek het me een enorm en superextreem avontuur. Dat was het, maar het betekende ook dat je al die tijd niets anders ziet dan een uitgestrekt vlakte van ijs. Een dag lijkt daar eeuwig te duren. Je kunt niets doen en je wordt totaal niet geprikkeld. En dat is lastig. Ik wilde weg en dingen zien en doen. Maar er is daar alleen maar sneeuw..."
De huisarts hield het uit dankzij een ijzeren regime: elke ochtend anderhalf uur sporten, daarna werken aan zijn onderzoek en veel lezen. ,,Ik heb zodoende geleerd dat ik het wel vol kan houden op zo'n plek. Het is best bijzonder dat me dat gelukt is. En ik ben vijftien kilogram afgevallen. Dat doel had ik me ook gesteld. Ik denk dat ik van de vierhonderd dagen minimaal 380 in het sportschooltje ben geweest."
SIBERIË
Niet alle expeditieleden konden de maandenlange isolatie aan. ,,Fysiek zien sommige mensen er zelfs ouder uit", vertelde Floris eerder in deze krant. Sommigen grepen alles aan om negatief te zijn en de gemoederen konden af en toe hoog oplopen. ,,Ik zou de volgende ploeg adviseren om van te voren een lijstje met doelen te maken die ze willen realiseren tijdens hun verblijf. Dan houd je het beter vol."
Voorlopig doet Floris het rustig aan. ,,Volgende week vertrek ik voor een weekje naar Egypte. Duiken en tot rust komen. Daarna ga ik op zoek naar een baan als huisarts." Aan de horizon gloort echter alweer een nieuw avontuur. In juni scheept de Nijmegenaar in voor een cruise langs de kust van Siberië. Hij gaat daar werken als scheepsarts. ,,Ik heb er nu al zin in. Je ziet dan walrussen en bruine beren. Het lijkt me prachtig."
Floris van den Berg schreef een blog over zijn avontuur: www.wanderlustdoc.com.
FOTO BOVEN: Floris van den Berg trotseerde veertien maanden de ijzige kou van Antartica voor zijn onderzoek. (Foto's: Floris van den Berg).
