Ria Schraverus schreef boek over weeshuizen Wit-Rusland
'Met vuist op tafel slaan om wat
te bereiken voor arme kinderen'
MINKE VELDHOEN
Wit-Rusland is een oude Sovjet-republiek die onafhankelijk werd in 1991. Het land, met een kleine tien miljoen inwoners, wordt gezien als een dictatuur. Op de terugweg van een reis aan dit bijzondere land, zag Ria (nu 70) een weeshuis: ,,Er was geen verwarming, de ijspegels hingen aan het plafond, kinderen lagen op de grond te niksen, er was geen speelgoed… Ik dacht toen, ik moet iets voor die kinderen doen! En als ik iets doe, dan wil ik het goed doen."
VIJFHONDERD KINDEREN
Ze vervolgt: ,,Terug in Nederland vond ik een sponsor, en samen hebben we eerst verwarming aan laten leggen. En goede keukenapparatuur. Net na deze verbeteringen dreigde het weeshuis gesloten te worden door de regering. Daar werd ik zo kwaad over. Ik heb contact gezocht met de overheid. Ik heb de onderminister gesproken en heb het nog hogerop gezocht. Toen is het allemaal gaan rollen."
Wat Ria in vijftien jaar bereikt heeft met haar stichting, is dat er in vijf schoolinternaten gezorgd wordt voor vijfhonderd blinde, dove en ook licht verstandelijk gehandicapte kinderen. ,,Er is veel veranderd. In Belarus werden kinderen met een beperking weggestopt. Een Belarussische burger zag nooit een blindenstok of een kind met Syndroom van Down."
Tegenwoordig krijgen de weeskinderen speciaal onderwijs, en als ze hun diploma hebben stromen ze door naar een beroepsopleiding – denk aan timmerman, coupeuse, boer. In een zelfvoorzienende boerderij leren de jongeren zelfstandig wonen. Ria legt uit waarom: ,,Voorheen zijn ze streng opgevoed, altijd in groepen. Met vijftig man tegelijk tanden poetsen. Wij leren ze nu zelfstandig opstaan, op tijd komen, samen koken, dat je de zeep na het handen wassen laat staan voor iemand na jou. Sociale dingen in plaats van vechten voor je eten." De jongeren worden geholpen met een stageplaats en baan.
Ria: ,,Er is een positieve omslag gekomen in hoe de regering met deze kinderen omgaat. In een tv-toespraak van de minister van onderwijs werd burgers verteld dat mensen met een beperking de gelegenheid moeten krijgen om in de samenleving te wonen en te werken. De leraren van de weeshuizen kleden zich netter; ze willen een voorbeeld zijn voor de kinderen. En niet meer slaan als ze niet luisteren."
DICTATUUR
De Boxtelse is al sinds 2001 ongeveer twee maanden per jaar in Belarus te vinden, ,,want dan bereik je tenminste wat!" Haar eigen praktijk in huidtherapie plande ze om haar reizen heen. In het begin was ze de taal niet machtig, maar bracht daar met taalcursussen al snel verandering in.
Het bijzondere is dat Ria bij dit alles samenwerkte met de Belarussische overheid, een dictatuur met president Loekasjenko aan het hoofd. Ze heeft een hoop bereikt door 'te doen zoals zij deden'. ,,Ik sloeg net als hen met de vuist op tafel. Ik heb op hun emoties ingewerkt door te dreigen met hun meerdere contact te zoeken."
Ze kreeg veel dingen geregeld. ,,Door aan de ene kant heel stevig te zijn en aan de andere kant heel erg te slijmen. Ze zijn gewoon geen tegenspraak gewend van iemand die lager is in rang. Niet meteen ergens gaan zitten omdat iemand met een brede pet je beveelt daar te gaan zitten, dat soort dingen." Ria lacht: ,,Achteraf denk ik, jeetje dat ik dat allemaal durfde."
In het boek 'Sterren zonder maan' ,,heb ik al die duizenden dingen die zijn gebeurd van me afgeschreven. Niet alles staat erin, anders kom ik het land niet meer in, maar mijn reisverslagen met al die scènes en gesprekken hebben geleid tot dit boek over mijn 'sterretjes'. Want in plaats van 'invaliden' noem ik de kinderen altijd sterretjes."
BOEKPRESENTATIE
Het boek Sterren zonder maan wordt morgen, vrijdag 9 december gepresenteerd in Boxtel. Het is daarna te koop voor 15 euro via de auteur (Oosterpoort 5, Boxtel) en bij Bruna aan de Rechterstraat of via sterrenzondermaan@gmail.com. De netto-opbrengst gaat naar Stichting Weeshuizen Belarus.
FOTO BOVEN: Ria Schraverus uit Boxtel presenteert morgen, vrijdag 9 december haar boek 'Sterren zonder maan' in de protestantse kerk aan de Clarissenstraat. (Foto: Peter de Koning).