GILDE SINT-BARBARA & SINT-JORIS HERDENKT VIERDE LUSTRUM
'Gezellige club die Boxtel kleur geeft'
Hij liep tegen de vijftig en was op zoek naar een leuke vrijetijdsbesteding. Juist op dat moment verschenen artikelen in de krant dat er plannen waren om in Boxtel een schuttersgilde nieuw leven in te blazen. ,,Na de eerste bijeenkomst was mijn belangstelling definitief gewekt. Nog datzelfde jaar werd ik hoofdman (voorzitter - red.) van Sint-Barbara & Sint-Joris", vertelt Jacques Habraken (foto rechts). Het Boxtelse gilde herdenkt zijn vierde lustrum op de jaarlijkse teerdag, zondag 4 december.
Een lezing die de Eindhovense gildekenner Johan Oomen in januari 1996 verzorgde, maakte duidelijk dat er in Boxtel animo was om een gilde op te richten. Ruim dertig belangstellenden bezochten de bijeenkomst in de raadzaal van het gemeentehuis. ,,Ik was er ook bij. Twee maanden later hielden de drie initiatiefnemers in gemeenschapshuis De Rots een eerste aftastende vergadering die door ongeveer net zoveel mensen werd bezocht en vrijwel allemaal verklaarden zij kandidaat-lid te willen worden. Ik ook."
Habraken is geboren in Gemonde waar twee gilden actief zijn: ,,Toch wist ik weinig van de achtergronden. Ik heb er ook geen familiebanden mee, voor zover ik weet. Wel vond ik het altijd indrukwekkend als de gilden uittrokken in hun kleurige kostuums, met tromgeroffel en wapperende vendels. En natuurlijk met al dat eeuwenoude koningszilver."
Na die eerste vergadering werden in diverse horecabedrijven vergaderingen gehouden waarin de heroprichting van het gilde werd voorbereid. ,,Heroprichting inderdaad, want tot in het verleden kende Boxtel vier schuttersgilden. We kennen ze nog van de straatnamen in de wijk Selissenwal: Sint-Joris, Sint-Barbara, Sint-Catharina en Sint-Sebastiaan."
In de negentiende eeuw zijn ze onder druk van de katholieke kerk allemaal opgeheven. In gildekringen wordt overigens nooit over opheffing gesproken. Een gilde dat niet meer actief is, slaapt. ,,We noemen de vorming van ons gilde in 1996 dan ook de 'ontwaking'. We zijn een voortzetting van de vier oude gilden en kozen als patroonheiligen de namen van de broederschappen waarvan het meest bewaard bleef", zegt de gildevoorzitter. Zo is van het oude Sint-Barbaragilde koningszilver opgenomen in de vaste collectie van het Noordbrabants Museum en het gildeboek met statuten en namenlijsten van het vroegere Sint-Joris berust in het Rijksarchief te Utrecht. ,,Daarom hebben we deze twee patroonheiligen in onze naam opgenomen."
ELKAAR HELPEN
In de middeleeuwen ontstonden gilden op het platteland vooral als een soort onderlinge waarborgmaatschappijen. Mensen hielpen elkaar bij ziekte en overlijden. ,,Broederschap is nog altijd een kernwoord in onze club. Maar we proberen daar wel op een moderne manier vorm aan te geven. Bijvoorbeeld door jaarlijkse een donatie uit de gildekas te doen aan een lokaal goed doel. Dit jaar hebben we gekozen voor de totstandkoming van Muziekhuis Boxtel, het nieuwe repetitielokaal van Boxtel's Harmonie. Deze vereniging staat elke twee jaar voor ons klaar om de nieuwe gildekoning muzikaal in te halen", vertelt Habraken. Maar in het verleden hebben bijvoorbeeld ook de scouting, hospice Acacia en de Kinderboerderij een bijdrage gekregen. De leden kiezen zelf elk jaar een goed doel.
Maar het blijft niet bij geld geven alleen, benadrukte de gildehoofdman: ,,Sinds enkele jaren bieden we in samenwerking met het gemeentebestuur en welzijnsorganisatie ContourdeTwern mantelzorgers een gezellig middagje uit op ons schietterrein aan het Essche Heike."
Hoewel het Boxtelse gilde zich vanaf het begin ten doel heeft gesteld om oude tradities en waarden op moderne wijze te koesteren, beseft Habraken dat dit voor de buitenwacht misschien niet altijd lukt. ,,We houden schietcompetities met de kruisboog, maar luisteren steevast ook de dodenherdenking op 4 mei op. Net als de herdenking van de Boxtelse bevrijding in oktober, bij het door ons geadopteerde verzetsmonument aan de rand van de Kampina. Het zijn niet direct activiteiten waarmee ook de jongere doelgroepen aanspreekt. Toch zijn we blij met vier tieners die enthousiast aan het trommen en vendelen zijn."
Toch is het moeilijk om de jeugd vast te houden, stelt Habraken. Het liefst zou het gilde dertigers en veertigers verwelkomen als nieuw lid. ,,Want we zijn twintig jaar geleden met een heel enthousiaste club mensen begonnen, maar de eerlijkheid gebiedt te zeggen dat we ook aan het vergrijzen zijn", aldus Habraken, die voor zijn verdiensten in onder meer het gildewereldje dit jaar nog een koninklijke onderscheiding kreeg opgespeld. ,,Wat mensen bij het gilde kunnen aantreffen? Een club die gezellige activiteiten combineert met maatschappelijke betrokkenheid. Een vereniging ook die letterlijk kleur wil geven aan tal van lokale gebeurtenissen."
FOTO BOVEN: Het gilde Sint-Barbara & Sint-Joris poseerde in 2009 op de trappen bij de Sint-Petrusbasiliek. (Foto: Albert Stolwijk).
OPEN DAG HELICON TREKT KLEINE DUIZEND BEZOEKERS
Melkveehouder worden na een heel leuke stage
De stage die hij in mei liep bij een melkveehouder gaf voor Rik Lavrijsen (15) uit Luyksgestel de doorslag. De vmbo-leerling wil later in deze bedrijfstak zijn brood verdienen. En daarom ziet hij een opleiding aan Helicon MBO Boxtel wel zitten. ,,Mits ik er terechtkan via de BBL (beroepsbegeleidende leerweg - red.). Dat betekent dat ik vier dagen in de week kan werken en één dag naar school ga."
HENK VAN WEERT
Tijdens de open dag die Helicon zondag hield, kreeg Rik geen zekerheid of hij voor een opleiding via de BBL in Boxtel in aanmerking komt. ,,Het heeft mijn voorkeur, maar het ligt eraan of er voldoende animo bij andere leerlingen is voor deze opleidingsmethode", vertelde de scholier. Een jaar eerder was hij met zijn ouders ook al naar de open dag gekomen. ,,Toen wist ik nog niet precies wat ik zocht. Inmiddels heb ik stage gelopen bij een melkveehouderij en ontdekt dat dit toch wel heel leuk werk is. Na mijn stage ben ik bij het bedrijf blijven werken op zaterdagen en dat bevalt me prima."
Tegen de reis van Luyksgestel naar Boxtel ziet Rik niet op. ,,Nu fiets ik elke dag naar vmbo-school Pius X in Bladel. Zestien kilometer heen en zestien kilometer terug; telkens een tochtje van vijftig minuten. Of ik nu naar Bladel fiets of naar het NS-station in Eindhoven, dat maakt me niet zoveel uit. Helicon is een mooie school; ik denk wel dat ik het hier naar mijn zin kan krijgen."
Rik en zijn ouders maakten deel uit van de kleine duizend belangstellenden die zondag Helicon bezochten. ,,En dat is wat meer dan andere jaren", vertelde directeur Stan Vloet aan het einde van de open dag. ,,We merken dat er niet alleen méér jongeren kwamen. Ook bleken zij beter voorbereid, stelden gerichter vragen."
Helicon hield de open dag ruim twee maanden eerder dan anders. ,,Het Rijk heeft de inschrijftermijn voor het mbo vervroegd van 1 oktober naar 1 april. Vandaar", aldus Vloet.
FOTO LINKS: De jaarlijkse open dag van Helicon MBO Boxtel werd deze keer twee maanden eerder gehouden om het Rijk de inschrijftermijn heeft vervroegd. (Foto: Gerard Schalkx).
