BOEIENDE LEZING CRAIG HARLINE BIJ HEEMKUNDE BOXTEL
'Mijn arme, verdwaalde broeder Jacob'
MARC CLEUTJENS
Zijn lezing op het Jacob-Roelandslyceum werd dinsdagmiddag wegens gebrek aan belangstelling geannuleerd. Dinsdagavond was de grote zaal van De Adelaar evenwel tot de laatste plaats gevuld voor Craig Harline, de auteur van het boek 'Jacobs vlucht'. Anderhalf uur lang boeide de Amerikaanse historicus de leden van Heemkunde Boxtel met verhalen en anekdotes over Jacob Roelands, de in 1654 in Boxtel bekeerde domineeszoon.
Bijzonder was de aanwezigheid van Maarten Bergman uit Eindhoven in De Adelaar. Hij is een afstammeling van Jacob Roelands en kent elf generaties later de vele verhalen over de bekering van de jonge Jacob in Boxtel. ,,Mijn grootmoeder droeg als laatste de achternaam Rolandus, een Latijnse vertaling van Roelands", vertelde Bergman in Boxtel. ,,Een van de schilderijen van de oude Jacob Roelands hing vroeger bij oma aan de muur. Ik heb een uitgebreide digitale stamboom en zo heeft Craig Harline mij uiteindelijk gevonden."
Harline, kerkhistoricus en als professor verbonden aan de Brigham Young University in Provo, Utah, werkte vijftien jaar aan 'Jacobs vlucht', waarover hij vorige week uitgebreid vertelde in Brabants Centrum. De geschiedvorser stuitte bij toeval op het lijvige dagboek van Jacob Roelands en besefte al snel dat hij een 'godsgeschenk' in handen had. Een document dat bijna vier eeuwen geleden werd opgetekend door een jongeman in verwarring, klaar om bekeerd te worden tot het katholicisme.
CORRESPONDENTIE
Naast het dagboek bestudeerde Harline vele documenten en andere bronnen in Nederlandse en buitenlandse archieven. Hij stuitte op een even boeiende als verdrietige briefwisseling tussen de bekeerling en zijn zus Maria. ,,De correspondentie telt dertien brieven die gedurende een periode van drie jaar werden geschreven. Enkele jaren na zijn vlucht uit Boxtel stokte de correspondentie en zou Jacob nooit contact meer hebben met zijn familie", aldus de auteur. Opvallend is het verdriet dat broer en zus met elkaar delen. ,,In een van de brieven opent Maria haar brief met 'Mijn arme, verdwaalde broeder'. Een verwijzing naar de vlucht en de zoektocht naar het ware geloof van Jacob."
Jacob Roelands vluchtte naar Antwerpen, trad in bij de jezuïeten en koos voor de missie in Brazilië. Uiteindelijk werd hij overgeplaatst naar San Tomé, een eiland voor de Afrikaanse westkust waar hij korte tijd later in 1684 stierf aan malaria of gele koorts. Vooral zijn vlucht vanuit Boxtel is een spannend verhaal dat leest als een avonturenroman. 's Nachts ontsnapte Jacob met hulp van katholieke vrienden uit de domineeswoning, die nog altijd bestaat en gelegen is aan de Koppel. ,,Ik heb de woning zondagmiddag bezocht en het raam gezien waaruit Jacob gevlucht is", vertelde Harline.
DOCUMENTEN
De schrijver van 'Jacobs vlucht', die tijdens de bijeenkomst van Heemkunde Boxtel in De Adelaar tientallen boeken verkocht en signeerde, werd na een voordracht met afbeeldingen van archiefstukken en dagboekfragmenten uitgebreid geïnterviewd door heemkundevoorzitter Dik Bol en -lid Stanny Dobbelsteen. Ze vroegen onder meer of zijn publicatie een geschiedkundig boek is of meer als een roman beschouwd moet worden. ,,Een roman is doorgaans fictie", sprak Harline. ,,Alles wat ik in dit boek schrijf, is gebaseerd op een document."
Harline genoot van zijn verblijf in Boxtel, juist op de avond dat in zijn vaderland een nieuwe president werd gekozen. Lachend: ,,Ik zal blij zijn als die hectiek een beetje is verdwenen en dat ik er niet bij ben."
Heemkundevoorzitter Bol grapte dat het opmerkelijk is dat juist Harline over een bekende Boxtelaar schrijft. ,,Zo zie je maar weer eens hoe belangrijk Boxtel is op de wereldschaal. Eerder hadden we al een Engelsman die sprak over de Slag bij Boxtel, nu een Amerikaan die een van Boxtels bekendste zonen portretteert."
FOTO BOVEN: Craig Harline bracht zondag met heemkundevoorzitter Dik Bol een bezoek aan de domineeswoning aan de Koppel. Hier ontsnapte Jacob Roelands in 1654 uit een raam om zich te bekeren tot het katholicisme. (Foto: Albert Stolwijk).
