de laatste levensfase in hospice acacia
'Je richten op de ander: héél belangrijk'
Boxtel staat in oktober stil bij de Internationale Dag van de Palliatieve Zorg. Stichting Brabants Centrum vertelt het verhaal van betrokkenen. De Helvoirtse Marietje van der Steen-van der Donk (81) wordt sinds vier weken liefdevol verzorgd in hospice Acacia in Boxtel. Daar ging een lange lijdensweg aan vooraf...
TONNIE WESSELING
Marietje heeft COPD Gold 4. ,,De ergste vorm", zegt haar dochter Margot van der Steen. Het gesprek vindt plaats in de familiekamer van het hospice in aanwezigheid van Margot en Monica Pelser, vrijwilligster en gastvrouw in Acacia via stichting Nabij. ,,De mantelzorg begon voor mij al vele jaren eerder", zegt Margot. ,,Vader was hartpatiënt en leed aan de ziekte van Parkinson. Moeder en ik verzorgden hem en vooral moeder had hierdoor een eenzaam leven. Er kwam veel op ons neer en mijn broer hield zich erbuiten Toen vader negentien jaar geleden overleed, zegde moeder het huurhuis op en ging naar een aanleunwoning van verzorgingshuis 't Heem. Even leefde ze op en ging onder meer jeu de boulen en darten, maar al snel gaf ze dit op. Ze had al haar energie nodig om haar huisje te runnen. Mijn broer begreep dat niet en werd daar boos om, maar ik zag dat ze het niet meer rond kon breien. Het waren voor mij de eerste signalen dat het niet goed met haar ging en er iets meer aan de hand was. Moeder verzweeg dat en wilde er niet over praten."
buitenwereld
Als eerste werd de thuiszorg ingeschakeld om Marietje twee keer per week te douchen. Een tijd lang deed ze de was nog zelf want ze wilde niemand tot last zijn. Maar al gauw nam Margot dit over en ging ze ook de postzaken doen en de boodschappen. Dertien jaar geleden werd de diagnose COPD gesteld. Margot: ,,De eerste keer in het ziekenhuis zei de longarts: 'we hebben nog nooit iemand gehad die er zo erg aan toe was.' ." De huisarts lapte haar wat op met puffers en ze kreeg de warme maaltijd van 't Heem." Maar 't Heem werd afgebroken en zo ook het contact van Marietje met de buitenwereld. Margot: ,,De laatste twee jaar heeft ze alleen maar thuis gezeten en naar buiten gekeken, maar ze was er tevreden mee, wie ben ik dan om te zeggen dat het niet goed gaat?"
De thuiszorg werd opgeschroefd naar vijf momenten per dag. ,,Was dat een moeilijke periode?", wil Monica weten. ,,Best zwaar", antwoordt Margot. ,,De thuiszorg, hoe lief ook, denkt dat je overal voor in de benen kunt. Je komt dan niet meer aan het dochter-zijn toe. Het laatste jaar zat ze 24 uur per dag aan het zuurstof en werd verneveld. Ze kreeg van de huisartsenpost antibiotica en prednison, maar dat laatste was zo'n aanslag op haar nieren. Ik werd bang dat ze een keer zou stikken en dat er dan niemand bij was."
De prednisonkuren werden gestopt en door middel van morfinepleisters werd getracht Marietjes benauwdheid dragelijker te maken. Margot besprak met de huisarts de mogelijkheid van een hospice. Marietje was het er niet mee eens. ,,Ik was er praktisch continu bij en dat viel niet vol te houden met een gezin en mijn baan als ambulant begeleider bij Cello. Toen ze door de thuiszorg totaal in paniek werd aangetroffen, trok ik het echt niet meer en heb ik de zorgmakelaar, die de indicaties van 't Heem regelt, in de arm genomen. De thuiszorg heeft haar naar het hospice toe gepraat, maar ik kreeg het als dochter op mijn brood. Op de brancard uit haar huisje was ze boos omdat ze niet besefte waar ze heen ging."
Marietje is nu vier weken in Acacia en is er opgebloeid. Monica Pelser heeft dat vaker zien gebeuren: ,,Hier lijkt ze niet terminaal, terwijl ze dat wel is natuurlijk." ,,Het geeft rust", zegt Margot. ,,Ze praat hier meer met mij en ze neuriet weer en zingt mee met muziek." ,,Dat is positief", vindt Monica. ,,Het is onze taak om te kijken welk mens je tegenover je hebt en welke zorg hij of zij wil. Je richten op de ander is héél belangrijk. Het is fijn dat je hier de rust en de ruimte krijgt om naar het naderend afscheid toe te groeien. Mijn contact met Marietje is in die paar weken heel bescheiden geweest, ze is erg op zichzelf. Ik breng haar wat te drinken, maak een praatje en trek me dan weer terug." ,,Het is natuurlijk een vertekend beeld wat je hier ziet", mijmert Margot. ,,Ik zou zo'n rust hebben als ze ging slapen en niet meer wakker werd. Maar ze is een taaie rakker en een vechtjas. Beter worden is een utopie, maar ze geeft zich nog niet over."
FOTO BOVEN: Margot van der Steen (links) en vrijwilliger Monica Pelzer van stichting Nabij. (Foto: Peter de Koning).
Nieuw seizoen
Vrouwencontact
Vrouwencontact Boxtel stelt zich ten doel vrouwen uit Boxtel en omgeving met elkaar in contact te brengen door gezellige activiteiten, bewegingslessen of leuke cursussen te organiseren.
Tijdens de algemene ledenvergadering werd vorige week na twaalf jaar afscheid genomen van bestuurslid Willemien Renders. Elly van Emmerik volgt haar op. Met de start van het nieuwe seizoen beginnen ook de wekelijkse activiteiten van Vrouwencontact weer. Zo kan er mee worden gedaan aan yoga, gym, nordic walking en fietsen. Ook staan extra activiteiten op het programma. De vrouwen bezoeken vandaag een wijnboer in Sint-Oedenrode en op dinsdag 27 september begint de bloemschikcursus. Op 4 oktober gaan de vrouwen lunchen bij Wendy's aan de Boxtelse Markt. Ook gaan zij een sieraad van speksteen maken op donderdag 6 oktober. Daarnaast krijgen zij die dag een lezing van directeur Henk van der Zee over stichting Brabants Centrum. Meer info: www.vcboxtel.nl.