Nieuwe werkwijze: minder budget, meer slagkracht
Boxtelse brandweer levert wagen in
Lonneke Hoondert
Het is even slikken voor de bemanning van de meeste brandweerposten. Om na jaren van trouwe dienst je hulpverleningsvoertuig en in sommige gevallen je extra tankautospuit in te moeten leveren, voelt als een verlies. Maar het is hard nodig, benadrukt Carolien Angevaren. Als sectorhoofd incidentbestrijding stond ze mede aan de wieg van de zogeheten 'vernieuwde repressie'. Dat deed ze niet alleen. ,,Dit is écht van onderuit tot stand gekomen. Mensen van de werkvloer hebben het bedacht", onderstreept Angevaren.
De nieuwe manier van werken die in 2014 werd geïntroduceerd en dit jaar in maart werd doorgevoerd op de brandweerposten, kenmerkt zich door het efficiënter inzetten van voertuigen, maar ook door andere 'slimme' maatregelen die de hulpdienst toekomstbestendig moeten maken. Dat betekent dat er bij sommige posten met minder materieel gewerkt wordt. Het doorvoeren van die veranderingen gaat niet zonder slag of stoot. De Boxtelse brandweerpost moest het hulpverleningsvoertuig inleveren, evenals elf andere posten in de regio Brabant-Noord. Een van de twee tankautospuiten (TS-6) waar eerst zes brandweerlieden mee mochten uitrukken, is omgebouwd tot een TS-light. Dat betekent dat er naast de chauffeur en bevelvoerder ruimte is voor nog twee manschappen. Ook is er minder materiaal op de wagen bevestigd, omdat deze alleen ingezet wordt voor relatief 'kleine klussen'. Zo ontbreken onder meer de ventilator en is het robuuste hydraulisch redgereedschap om beknelde personen te bevrijden, vervangen door accumachines. De oude TS-6 van Liempde werd omgeruild voor een gloednieuwe.
,,Onbekend maakt onbemind. Brandweerlieden zullen moeten wennen", vindt Angevaren. ,,Ik ken de discussies en begrijp goed dat de nieuwe werkwijze een beetje pijn doet. Als je bij de brandweer gaat, dan wil je uitrukken als de pieper klinkt en dat kan nu niet altijd. Door allerlei maatschappelijke ontwikkelingen zal het in de toekomst steeds lastiger worden om vrijwilligers te vinden die in de dagsituatie beschikbaar zijn. Daarom is dit het moment om te starten met een plan voor een toekomstbestendige brandweer."
Slagkracht
De brandweer in de regio Brabant-Noord telt nu zo'n duizend vrijwilligers. ,,Maar we weten dat in de toekomst minder vrijwilligers beschikbaar zullen zijn. Waar vroeger een moeder thuis was om voor de kinderen te zorgen, zijn mensen nu vaak tweeverdieners en hebben ze veel verplichtingen. Ook werken vrijwilligers niet altijd in de plaats waar ze bij de brandweer zijn aangesloten. Dat maakt het lastig om overdag beschikbaar te zijn. Daarnaast moeten we ons voorbereiden op de vergrijzing", aldus Angevaren. ,,In Boxtel weten we dat een flink aantal brandweerlieden zullen stoppen, daarom is postcommandant Hendrie Koppen nu al aan het werven. Dan duurt het nog minimaal anderhalf jaar voor iemand inzetbaar is." Het aantal brandweerlieden loopt in de toekomst terug, maar Angevaren heeft met de nieuwe werkwijze vertrouwen in de toekomst. ,,Met de TS-light kan met minder mensen bij kleine incidenten uitgerukt worden. Met minder budget en mankracht, hebben we op deze manier toch een zo groot mogelijke slagkracht."
De maatschappelijke ontwikkelingen zijn niet de enige redenen voor het invoeren van de 'vernieuwde repressie'. ,,Uiteraard spelen bezuinigingen die door de rijksoverheid zijn opgelegd mee. Maar ook op andere gebieden moesten we met slimme oplossingen komen. Ons drinkwater wordt steeds verbeterd en dat heeft smalle leidingen tot gevolg. De capaciteit van de aftappunten werd lager en daardoor hebben we een bluswatersysteem bedacht dat op elke locatie ingezet kan worden. De grootwatertransporten zijn daar een voorbeeld van." Daarnaast zet de brandweer in op risicobeheersing. ,,Door aan de voorkant van de keten te zorgen dat er minder snel brand uitbreekt."
Regionalisering
Waar eerst de gemeente verantwoordelijk was voor de Boxtelse en Liempdse hulpdienst, werd de brandweer in 2011 geregionaliseerd. 21 korpsen gingen toen op in Brandweer Brabant-Noord, dat nu 39 posten telt. ,,Boxtel had vroeger één broertje en dat was Liempde. Voor het overige materieel waren ze aangewezen op de goodwill van andere korpsen. Nu is het zo geregeld dat er één grote brandweer is", licht Angevaren toe. Dat betekent ook dat specialismen en materieel, in tegenstelling tot de oude situatie, strategisch verdeeld zijn over de regio. ,,Hoe goed kun je zijn als je iets niet vaak doet? De basistaak van de lokale brandweer wordt daarom kleiner, waardoor de oefeningsinspanning afneemt en de specialismen worden op specifieke plaatsen uitgediept. In tachtig procent van de ongevallen kunnen de lokale posten het zelf af. In overige gevallen zullen ze collega's op moeten roepen met specialistisch materieel." Dat hierdoor hulp te laat zou komen, spreekt Angevaren tegen. ,,Wanneer bijvoorbeeld een trein ontspoort moet de situatie eerst gestabiliseerd worden. Dat kan prima met een basiseenheid als de TS-6 of in noodgevallen met de TS-light. Vervolgens kan het specialistisch team aan de slag."
Angevaren benadrukt dat bij de ontwikkeling van de 'vernieuwde repressie' de afspraak is gemaakt dat alle posten open blijven en dat er geen gedwongen ontslagen vallen. ,,Ook de lokale eigenheid van een kazerne blijft. Hoe ze hun rooster invullen of wanneer ze oefenen bepalen de posten zelf." Bij het introduceren van de nieuwe en meer uniforme werkwijze bij de verschillende gemeentes ging de brandweer niet over één nacht ijs volgens het sectorhoofd. ,,Voor het nieuwe brandweerbeleidsplan hebben we in 2015 alle gemeenteraden geconsulteerd. Bij het voorstel voor de gemeente Boxtel is zodoende de spoorveiligheid als prioriteit opgenomen."
De Boxtelse brandweer rukt voortaan uit met een Scania TS-6 met vierwielaandrijving - een wagen die ook ingezet kan worden bij natuurbranden -, een TS-light, een personenbus en ze behoudt het specialisme waarschuwingsdienst, waarmee brandweerlieden metingen kunnen uitvoeren wanneer gevaarlijke stoffen vrijkomen.
FOTO'S BOVEN: De oude TS-6 van de Boxtelse brandweer is omgebouwd tot een TS-Light. Een 'uitgeklede' versie van de wagen waarmee voortaan met vier man uitgerukt kan worden. In het zitgedeelte is een deel van de flessen met ademlucht verwijderd en de compartimenten bevatten minder gereedschap. (Foto's: Peter de Koning).
