vijftien herten in september naar natuurgebied de scheeken
Binnenkort oog in oog met edelhert...
Wie dacht dat de komst van het edelhert in Het Groene Woud een project is dat drie jaar geleden is bedacht, heeft het mis. Al in 1994 ontstonden de eerste plannen voor de terugkeer van het zoogdier. In september is het zover: dan wordt een groep van vijftien dieren uitgezet in natuurgebied De Scheeken tussen Liempde en Best.
ANNELIEKE VAN DER LINDEN
In opdracht van de provincie Noord-Brabant werd jaren geleden al onderzoek gedaan naar gebieden die geschikt zouden zijn als leefgebied voor het edelhert. Daaruit bleek al dat Het Groene Woud een prima plek zou zijn, met name de Kampina, De Mortelen en De Scheeken. Gekeken is naar de structuur, voedsel, water, dekking en rust. ,,Natuurlijk zijn er enkele mitsen en maren aan de gebieden, zoals versnippering, recreatie en landbouw", lichte Arjen Simons van Brabants Landschap vorige week donderdag toe tijdens de drukbezochte informatiebijeenkomst in herberg De Schutskuil te Oirschot. Uiteindelijk werd gekozen voor De Mortelen en De Scheeken, voor 99 procent in eigendom van Brabants Landschap. Bijzonder feitje is dat Velder in Liempde de laatste plek is in Noord-Brabant waar edelherten voorkwamen. Simons: ,,Er is gewerkt aan de versnippering en natuurherstel om het voor elkaar te krijgen. Bovendien is bij het ecoduct dat in 2005 over de A2 is geplaatst en waarmee De Mortelen en De Scheeken worden verbonden al rekening gehouden met de komst van het edelhert. Deze natuurbrug is extra breed gemaakt."
nk burlen?
Naast het feit dat het edelhert het ecosysteem in Het Groene Woud verrijkt, zorgt het dier voor recreatieve en educatieve kansen in de streek. In samenwerking met Stichting Promotie Projecten in Leefbaar Liempde wordt een excursieprogramma gelanceerd, daarnaast worden wandelroutes aangepast en veldlessen georganiseerd. Brabants Landschap heeft de edelhertplannen doorgezet, ook toen er een motie in de provincie werd aangenomen dat er geen subsidie beschikbaar werd gesteld voor de terugkeer van de 'Big Five' in Noord-Brabant, waarvan het edelhert deel uitmaakte. Simons: ,,Oog in oog staan met een edelhert, dat is het doel. En wie weet wordt hier over een paar jaar wel het Nederlands kampioenschap burlen gehouden", grinnikt de medewerker van Brabants Landschap. Bij dit kampioenschap doen mensen het geluid 'burlen', de bronstroep waarmee herten laten horen dat ze bereid zijn te vechten voor een harem.
Voorlopig is gekozen voor een gebied van driehonderd hectare in De Scheeken. De voorbije maanden is de afrastering van het gebied gerealiseerd. In overleg met bewoners is een gedeelte van de Monnikenweg niet afgerasterd. ,,De dieren kunnen dicht bij de woningen komen. We hebben afgesproken dat we het de eerste periode aankijken. Daarna kunnen we altijd nog zorgen voor afrastering als dat nodig is", legt Simons uit. In de hekken zijn speciale poortjes voor reeën gemaakt.
Medio september arriveren vijftien herten: tien hindes (vrouwtjes) en vijf herten. Ze worden gefokt in Frankrijk, zo laat Bram Houben van ARK Natuurontwikkeling weten. Door middel van halsbandzenders, wildcamera's en waarnemingen wordt onderzoek gedaan naar de dieren. ,,Bijzonder aan dit project is dat Brabant letterlijk gaat leren samen te leven met het edelhert. Rondom De Scheeken staan huizen, daarnaast zullen mensen door het gebied wandelen of fietsen." Op de vraag of een edelhert gevaarlijk is, antwoordde Frank Zanderink van ARK: ,,Je loopt altijd risico. Maar als ik oog in oog met een edelhert kwam te staan, zou ik een camera pakken en ervan genieten. Waarschijnlijk is het hert binnen enkele seconden weer verdwenen."
prorail
Na de komst van de herten staat de volgende fase op het programma: realisatie van een natuurbrug over het spoor. Louis Latorre Geurts van ProRail liet tijdens de bijeenkomst weten dat momenteel de aanbesteding in volle gang is. De verwachting is dat in het eerste of tweede kwartaal van 2017 gestart wordt met de bouw van het ecoduct. Latorre Geurts: ,,De verwachting is dat de natuurbrug twee jaar na de vergunningsverlening klaar is." Pas dan wordt bekeken of het leefgebied van de edelherten wordt uitgebreid.
FOTO BOVEN: Binnenkort is het mogelijk om zo'n edelhert te spotten in De Scheeken. In het najaar worden vijftien herten uitgezet in het natuurgebied tussen Liempde en Best. (Foto: M. Schaefer).
ELEKTRONISCH PATIËNTENDOSSIER VIA DIGID
Jeroen Bosch Ziekenhuis
volledig digitaal voor patiënten
Patiënten van het Jeroen Bosch Ziekenhuis (JBZ) kunnen sinds vrijdag hun eigen medische gegevens inzien via het elektronisch patiëntendossier (epd). Dat is te raadplegen via MijnJBZ. Betrokken zorgverleners buiten het JBZ kunnen dossiers inzien als zij daarvoor toestemming hebben gekregen van de patiënt. Het ziekenhuis in 's-Hertogenbosch werkt voortaan volledig digitaal.
MijnJBZ is een beveiligde website waar patiënten toegang hebben tot hun eigen medische gegevens. Ze kunnen er andere afspraken en opnames in het Jeroen Bosch Ziekenhuis inzien, een deel van hun dossier bekijken en vragenlijsten over hun gezondheid invullen. Inloggen kan alleen als patiënten in bezit zijn van een DigiD met extra controle via sms-code.
Op dit moment duurt het dertig dagen voordat nieuwe gegevens zichtbaar zijn voor patiënten in MijnJBZ. De ambitie van het ziekenhuis is om dit aantal dagen op termijn zo min mogelijk te laten zijn. De vertraging is ingebouwd zodat artsen, verpleegkundigen en patiënten de tijd krijgen om te wennen aan het systeem. En er wordt gecontroleerd of alles werkt zoals het bedacht is. Daarnaast geeft het artsen de mogelijkheid uitslagen eerst in zien en te bespreken met hun patiënten. Voorheen hield elke medisch een specialist een eigen dossier bij over de patiënt. In het epd wordt alle informatie van deze zorgverleners gebundeld.
Volgens Marcel Visser, lid van de raad van bestuur van JBZ, zet het Bossche ziekenhuis een stap naar de toekomst. ,,Het nieuwe systeem biedt een belangrijke vernieuwing voor patiënten. We kunnen hen toegang geven tot hun eigen gegevens en afspraken. Zo kunnen ze meer vanuit huis regelen. In een volgende stap zullen we verder gaan werken aan een koppeling met persoonlijke gezondheidsdossiers (pgd's) van patiënten."