Bart de Laat uit Liempde vecht zoals 600 jaar geleden
In middeleeuws harnas in het strijdperk
Lonneke Hoondert
Tien strijders in middeleeuwse wapenrusting betreden de arena. Al snel vormen ze een kolkende massa van metaal, zwaarden en andere vervaarlijke wapens. Een ridder hakt met zijn strijdbijl op zijn tegenstander in, terwijl een ander met zijn bepantserde hand vuistslagen uitdeelt. Een scène van 600 jaar geleden? Mis! Vechters uit tientallen landen betraden van 5 tot en met 9 mei het strijdperk van de wedstrijd Battle of the Nations in het Tsjechische Praag, waar zij in middeleeuwse gevechtsuitrustingen de strijd met elkaar aanbonden. Bart de Laat (23) uit Liempde vertegenwoordigde Nederland op het toernooi.
Zo rustig en beheerst als Bart zijn verhaal doet, zo fel en gevaarlijk is hij, zoals YouTubefilmpjes laten zien, in de ring. Al sinds zijn jeugd is Bart gefascineerd door de middeleeuwen. Toen hij op zijn zestiende een zogeheten re-enactmentgroep tijdens het Boxtelse Herfstfestijn de Hospitaalridders zag uitbeelden, compleet met historische kledij en wapens, was hij verkocht. ,,Geschiedenis heeft altijd mijn interesse gehad en dit was hét moment om er echt iets mee te gaan doen. Al snel sloot ik me aan bij de Hospitaalridders én trainde ik bij de De Zwaardkring in 's-Hertogenbosch om het zwaardvechten aan te leren. Inmiddels geef ik regelmatig zelf les."
Gewond
Bij De Zwaardkring wordt de middeleeuwse krijgskunst beoefend in moderne sportkleding, bij re-enactment gaat het vooral om het historisch correct weergeven van een tijdsperiode. Bart besloot twee jaar geleden nog een stap verder te gaan, toen hij op internet filmpjes van het toernooi Battle of the Nations zag. ,,Historic Medieval Battle (HMB) heet het officieel. Je beeldt niet alleen de geschiedenis uit, maar gaat écht in harnas het gevecht aan en dat is best extreem." En hoe. Bart brak al eens zijn neus, kreeg een zwaard onder zijn oog en tijdens het kampioenschap in Tsjechië raakte hij in de triatlon, een tweegevecht, zo gewond aan zijn hand dat hij niet verder mocht vechten. ,,Ik was enorm teleurgesteld, vooral omdat ik een goede kans maakte om meerdere rondes te winnen. Na een paar dagen viel de pijn mee en heb ik nog wel meegedaan aan de vijf tegen vijf wedstrijden", glundert hij. Het ongeveer twintig kilogram zware harnas dat Bart draagt, beschermt hem enigszins. ,,Maar je tegenstander zoekt altijd je zwakke plekken."
De bohurt, het onderdeel waarin vijf ridders als team vechten tegen een ander team, beviel Bart uitstekend. ,,De sfeer onderling is tijdens die gevechten heel goed. Heel anders dan bij de triatlon, waar je tegenstander alles doet om te winnen. Tijdens zo'n één-op-één-gevecht handel je instinctief. Naderhand zou ik niet na kunnen vertellen wat ik heb gedaan", lacht hij. Bohurt of triatlon; het gaat er sowieso ruig aan toe. ,,De deelnemers zijn keihard. Ze schromen niet om je arm te breken als dat voor hen een plaats in de finale betekent."
Brabants team
In het voormalige Oostblok is HMB een professionele sport waarbij de beoefenaars vijf dagen per week trainen. ,,Rusland is bijvoorbeeld een machine. Vorig jaar hield het Nederlandse bohurt-team het slechts twaalf seconden vol." Bart en zijn strijdmakkers hopen nét zo goed te worden en haken deze zomer bij het Duitse team aan voor trainingen. ,,We zijn bezig een Brabantse afdeling op te richten met HMB-strijders. Nu trainen we maandelijks in Den Helder, maar met een Brabants team en een locatie in de buurt kunnen we meer en gerichter trainen." Overigens zijn er nog enkele plekken vacant in het strijdteam. ,,We zijn op zoek naar mensen die van extreme sport houden. Boksen en rugby bijvoorbeeld. Maar ze moeten ook bereid zijn een harnas aan te schaffen." Ook naar een goede trainingslocatie wordt nog naarstig gezocht. ,,Het meest ideale is een rijbak in een manege. Die bevat hetzelfde zand als de strijdarena's op toernooien en dat is perfect om op te trainen."
Naast dat Bart in wapenrusting middeleeuws aandoende strijdtonelen betreedt, heeft ook de Tweede Wereldoorlog zijn interesse. Regelmatig bootst hij met een groep het tijdperk zo zorgvuldig mogelijk na. ,,En als ik meer tijd zou hebben, dan zou ik me bij nóg meer re-enactmentgroepen aansluiten", zegt hij beslist.
FOTO BOVEN: Bart de Laat (23), hier gekleed als ridder uit de 13e eeuw, deed mee met Battle of the Nations waar strijders in middeleeuwse wapenrustingen met elkaar vechten om de kampioenstitel. (Foto: Gerard Schalkx).