1.085 VLIEGENIERS UIT TWEEDE WERELDOORLOG VERMIST
'Geen onderzoek naar crashlocaties'
De gemeente Boxtel is vooralsnog niet van plan nader onderzoek te doen naar mogelijke crashlocaties van vliegtuigen. In de Tweede Wereldoorlog stortten meerdere vliegtuigen op Boxtels grondgebied neer en actueel onderzoek laat zien dat mogelijk nog steeds resten van piloten in de bodem aanwezig zijn.
MARC CLEUTJENS
De studie die afgelopen weekend in de aanloop naar Dodenherdenking en Bevrijdingsdag werd gepresenteerd, maakt duidelijk dat in Nederland nog altijd 501 vliegtuigwrakken niet geborgen zouden zijn. Op deze plekken zouden mogelijk nog 1.085 bemanningsleden in de bodem rusten. Hun stoffelijke resten werden na de crash niet geborgen of konden niet geborgen worden doordat het vliegtuig terecht kwam in water of modder.
De kans dat ruim zeventig jaar na dato nog stoffelijke resten worden aangetroffen, is overigens klein. ,,Lichamen kunnen zijn vergaan doordat ze al die jaren onder de grond of in het water hebben gelegen of doordat het vliegtuig is geëxplodeerd", aldus de onderzoekers. De kans bestaat ook dat de lichamen van de bemanningsleden destijds wel geborgen zijn, maar dat ze ongeïdentificeerd zijn begraven en dus rusten in een naamloos graf.
BOMMEN
Gemeenten maken vandaag de dag weinig aanstalten om eventueel aanwezige vliegtuigwrakken te ruimen. De kosten van zo'n operatie bedragen minimaal 500.000 euro en die moet de gemeente zelf betalen. Als een wrak zich in het water bevindt, zijn de kosten vele malen hoger. Alleen als vaststaat dat er mogelijk bommen of andere explosieven in de bodem liggen, kan een deel van het geld teruggevraagd worden.
Een woordvoerster van de gemeente Boxtel laat weten dat het onderzoek van de NOS en de Studiegroep Luchtoorlog 1939-1945 'nieuwe informatie' bevat. ,,Het is aannemelijk dat er nog oorlogsresten onontdekt zijn gebleven in Boxtel. Daar is door ons nog geen onderzoek naar gedaan; exacte locaties zijn niet bekend."
Opgraven van vliegtuigwrakken is volgens de woordvoerster vooralsnog niet aan de orde. ,,Het uitgangspunt van het gemeentelijk archeologisch beleid is het behoud van de situatie, tenzij er door bijvoorbeeld ruimtelijke ingrepen veranderingen in het gebied plaatsvinden."
OVERZICHT
Op de website van Heemkunde Boxtel staat een uitgebreid document dat is samengesteld door Bert van der Meijden. Naast zijn ouderlijk huis in de buurtschap Tongeren stortte tijdens de Tweede Wereldoorlog een vliegtuig neer. Reden voor Van der Meijden om zich te verdiepen in de achtergronden van deze crash en alle andere toestellen die voortijdig een noodlanding moesten maken of neerstortten in Boxtel.
Van der Meijdens document bevat een schat aan gegevens over liefst 39 geallieerde én Duitse toestellen die in de jaren 1943 en 1944 neerkwamen in of nabij Boxtel. Op basis van meerdere, soms tegenstrijdige bronnen heeft de Boxtelaar getracht zoveel mogelijk informatie te achterhalen van het vliegtuig, de bemanning, de plek waar werd opgestegen en de bestemming. Voor zover mogelijk is ook bekeken waar de vliegtuigen zijn neergekomen.
DESASTREUS
Het vergelijken van de onderzoeksgegevens van de NOS en de Studiegroep Luchtoorlog 1939-1945 enerzijds en de informatie van Van der Meijden anderzijds, leert dat er opmerkelijke verschillen zijn. Hierover wordt op de voorpagina van Brabants Centrum bericht. Uit de uitgebreide beschrijvingen in het document, dat te vinden is op de website van Heemkunde Boxtel, kan vaak tot in detail achterhaald worden wat er met de toestellen is gebeurd en welke vaak desastreuze gevolgen de crash had voor de diverse bemanningen. In de meeste gevallen waren nogal wat doden te betreuren.
Peter van der Linden, auteur van Kampina Airborne en een autoriteit op het gebied van luchtlandingen in deze regio, zet enkele vraagtekens bij het onderzoek van de NOS en de Studiegroep Luchtoorlog 1939-1945. Op basis van eigen bronnen en andere publicaties, onder meer van Gied Segers, constateert hij dat de gegevens slechts gedeeltelijk kloppen. Van der Linden gaat nader onderzoek doen, maar geeft aan dat met name het Amerikaanse leger kosten noch moeite heeft gespaard om vermiste militairen te achterhalen of onbekende soldaten te identificeren.
Boxtelaar Roel Manders van de Kampina Airborne Memorial Group geeft aan dat veel crashlocaties in Boxtel bekend zijn. ,,In de meeste gevallen is exact achterhaald wat er gebeurd is en wat er van de bemanning is geworden. De kans dat er lichamen in de vliegtuigwrakken zijn achtergebleven acht ik erg klein." Dat blijkt ook uit het document van Bert van der Meijden. Hij beschrijft bijvoorbeeld minutieus hoe na een crash van een toestel nabij Tongeren neerstortte en de resten van de piloot in een margarinekistje pasten.
Van vrijwel alle vliegtuigcrashes staat vast dat de resten van vliegtuigen werden opgeruimd en omgekomen bemanningsleden werden begraven. Maar voor een aantal gevallen staat niet exact vast wat er precies gebeurd is. Dat er dus ergens nog onbekende soldaten in Boxtelse bodem rusten, is niet helemaal uitgesloten. En dat is op Dodenherdenking ook iets om bij stil te staan...
De onderzoeksgegevens van de NOS en de Studiegroep Luchtoorlog 1939-1945 staan op de websites van beide organisaties. Op www.heemkundeboxtel.nl staat een overzicht van alle 39 in en om Boxtel neergestorte vliegtuigen.
FOTO BOVEN: In september 2013 landden enkele parachutisten nabij de Kampina ter herinnering aan de operatie Market Garden. Een Dakota C47 vloog na de dropping nog een keer over de landerijen om alle aanwezigen te begroeten. (Foto: Gerard Schalkx).
Senioren
De Katholieke Bond van Ouderen (KBO) in Boxtel heeft voor haar leden de onderstaande activiteiten op het programma staan.
MAANDAG 9 MEI
10.15 eucharistieviering in Simeonshof ter intentie van overleden KBO-leden wijk Centrum.
14.30 koersbal in Orion.
DINSDAG 10 MEI
13.30 biljarten in De Walnoot.
13.30 hobbymiddag Kinderboerderij.
WOENSDAG 11 MEI
13.15 fietstocht naar de Sint-Jan; vertrek vanaf de Speelmanstraat. Een tweede groep vertrekt een kwartier later.
17.00 gezamenlijk eten in Chinees restaurant Lotus (Breukelsestraat); aanmelden vóór 8 mei via telefoonnummer 67 78 63 of e-mail: sina_alphen@planet.nl.
DONDERDAG 12 MEI
13.30 bridgen in De Walnoot.
13.30 handwerken in Orion.
VRIJDAG 13 MEI
13.30 rikken en jokeren in De Adelaar.