OPINIEBIJDRAGE BURGEMEESTERS BOXTEL EN HEUSDEN
'Beter integreren door deel te nemen'
De burgemeesters Mark Buijs van Boxtel en Jan Hamming van Heusden hebben maandag in een opiniërend artikel in de Volkskrant een bijdrage geleverd aan het debat over de verantwoorde opvang van vluchtelingen in Nederland. Buijs en Hamming pleiten voor kleinschalige opvang en denken dat vluchtelingen beter en sneller integreren als ze deelnemen aan de samenleving. Hieronder staat de integrale tekst van hun bijdrage.
Geen onderwerp hield de afgelopen tijd Nederlanders zo veel bezig als de opvang van vluchtelingen. Je bent voor opvang, tegen opvang of je durft er niks meer over te zeggen: het publieke debat is vaak erg hard. Wat wij in al dit geweld missen, is de menselijke maat, een besef van humaniteit en barmhartigheid . We hebben het niet over nummers, over percentages of aantallen: het gaat om mensen. Mensen die vanwege oorlogsgeweld hun huis en haard hebben moeten ontvluchten, mensen die op zoek zijn naar een minder angstig, een veiliger leven. Vaders, moeders, kinderen - mensen zoals wijzelf - die we niet onder een brug of in een lekkende tent kunnen laten slapen. Bovendien gaat het in veel gevallen om wereldburgers die kennis en kunde hebben waarmee ze een bijdrage kunnen leveren aan het leven in Nederland. We vangen deze mensen nu op in grootschalige azc's, waar we ze gemiddeld de eerste 20 maanden afgesloten van onze samenleving laten zitten. Dit is vragen om moeilijkheden.
GROTE IMPACT
De beste manier om te integreren is door deel te nemen aan de samenleving. Dat doen Nederlanders door te werken, door lid te zijn van verenigingen en door onderwijs te volgen. Vluchtelingen hebben deze mogelijkheden niet, omdat ze de eerste jaren van hun verblijf in ons land doorbrengen in een asielzoekerscentrum.
De grootschaligheid van de huidige opvang leidt tot weerstand onder inwoners, vanwege de grote impact op hun leefomgeving. Ook voor de vluchtelingen zelf zijn de grootschalige azc's allesbehalve ideaal.
Hoe zou dit beter kunnen? In Boxtel en Heusden staan we voor de menselijke maat en we willen onze verantwoordelijkheid nemen.
BETERE SPREIDING
Wij denken dat de oplossing ligt in kleinschalige opvang waar vanaf het begin aandacht is voor integratie. Hierin worden we gesteund door de politietop, een Kamermeerderheid en de Vereniging voor Nederlandse Gemeenten (VNG). Een kleinschalige opvanglocatie is leefbaarder en veiliger voor de vluchtelingen, voor de begeleiders en voor omwonenden. Bij kleinschalige opvang krijgen de vluchtelingen een gezicht en gaat de gemeenschap er omheen staan. Die ervaring hebben we in Heusden opgedaan in Mariënkroon en in Boxtel op De Kleine Aarde.
Kleinschalige locaties zijn bovendien gemakkelijker te vinden dan grootschalige en zorgen voor een betere spreiding over het land. Ze hebben ook veel minder impact op de omgeving en áls er zich problemen voordoen, zijn ook die kleinschaliger. Daarom uiten ook zoveel Nederlanders dat ze niet tegen opvang zijn, maar wel tegen grootschalige opvang. Met dat geluid moeten we iets doen.
ONS IDEAAL
Kleinschalige opvang is een grote verbetering, daar zijn we van overtuigd. Toch lossen we daarmee nog niet alles op. Ons ideaal zou zijn dat we vluchtelingen niet alleen opvangen, maar dat we hen meteen na aankomst actief integreren, hen onze taal en gewoonten leren om zo een zinvolle bijdrage te leveren aan onze maatschappij . Het verblijf in Nederland vraagt namelijk ook om een inspanning van de betreffende vluchteling – voor wat hoort wat . Deze inspanning zou geleverd kunnen worden in de vorm van werk. Hierdoor worden vluchtelingen minder afhankelijk van een uitkering. Leggen we mensen jaren aan het uitkeringsinfuus of verwachten we dat ze meedoen?
Duurzame opvang bereiken we ook door te stoppen met het om de haverklap verplaatsen van vluchtelingen, door ze meteen na aankomst in een gemeente onderwijs te bieden, door ze in contact te brengen met het bedrijfsleven, verenigingen en andere organisaties in de gemeenschap. Door meteen vanaf het begin werk te maken van integratie in de gemeente waar vluchtelingen worden opgevangen, voorkomen we problemen op de langere termijn.
NIET MEER DOEN
Voor alle duidelijkheid: we gaan voor deze mensen niet meer doen dan we voor onze eigen inwoners doen. Ook inwoners begeleiden we naar werk, ondersteunen we met het vinden van woningen en van het volgen van goed en gepast onderwijs. Natuurlijk. Daar verandert niets aan. Dat spreekt vanzelf.
Er zijn steeds meer bedrijven, die hun vacatures niet meer gevuld krijgen. In sommige branches is de nood wat dit betreft hoog. Het is zonde om gekwalificeerde en gemotiveerde vluchtelingen duimen te laten draaien als we aan de andere kant zitten te springen om hun kennis en kunde. En nee, vluchtelingen krijgen niet meteen een verblijfsvergunning. Daarvoor moeten ze gewoon de procedure doorlopen. Het is alleen onnodig en zelfs onverstandig om ze tijdens die procedure stil te laten zitten. We helpen hen én onszelf als we ze tijdens hun verblijf in Nederland actief laten deelnemen.
De kleinschalige opvang vindt tenslotte niet plaats in reguliere woningen, dus vluchtelingen pikken geen huizen in. Pas als ze een verblijfsstatus hebben, komen ze in aanmerking voor woonruimte.
Op 10 februari hebben we deze ideeën in Den Haag besproken met de directeur-generaal van Binnenlandse Zaken en de directeur van het COA. Ondanks eerdere afhoudende signalen uit het kabinet, merkten we nu dat het ministerie erg geïnteresseerd is in onze ideeën. Hoewel er nog steeds geen officieel verzoek ligt, lijkt de kans te groeien dat Heusden en Boxtel een pilot kunnen gaan uitvoeren. Daar zouden wij erg blij mee zijn. We móeten de opvang van vluchtelingen fundamenteel anders aanpakken dan tot nu toe – in het belang van onze inwoners en de vluchtelingen. In het belang van onze toekomst.
FOTO BOVEN: Burgemeester Mark Buijs van Boxtel pleit met ambtsgenoot Jan Hamming van Heusden voor kleinschalige opvang en snelle integratie van vluchtelingen. (Foto: Peter de Koning).
