JRL IN GESPREK MET SCHIJFSTER CHARLOTTE MUTSAERS
'Bepaal je mening met zuiver denken'
PETER DE KONING
Jan Greshoffprijs, Busken Huetprijs, Constantijn Huygensprijs en PC Hooftprijs. Het werk van Charlotte Mutsaers is inmiddels overladen met prijzen. Dinsdagmiddag bezocht de beroemde schrijfster het Jacob Roelandslyceum, voor een ontmoeting met alle leerlingen van VWO 6. Het werd een pleidooi voor de onafhankelijke geest.
In de volle mediatheek wond de 73-jarige schrijfster er geen doekjes om: ,,Worden we beduveld met de berichtgeving over het wereldnieuws? Kunnen we dat zomaar geloven? Sommige onderwerpen zitten in een consensus, je mag er niet iets anders van vinden", sprak Mutsaers. Prikkelend vroeg ze zich af waarom ze een zware misdadiger niet aantrekkelijk mag vinden. ,,Ik bedoel: houd je eigen denken zuiver en bepaal daarmee je mening. Houd vast aan de nieuwsgierigheid uit je jeugd, houd een open blik, kijk zelfstandig en vraag je voortdurend af: is dit wel zo? En is het kletskoek, benoem het dan. Ben niet bang om buiten een groep te vallen. Groepscodes zijn onzin, er zijn altijd mensen die je begrijpen. Bewaar je vijandigheid voor de lullo's en de trutten."
,,Volwassenen moeten van alles vinden
van allerlei onderwerpen", vervolgde Mutsaers haar betoog. ,,Van hen wordt voortdurend een mening verwacht. En wijkt die af van wat de meesten vinden, dan ontstaat ophef. Het irriteert me dat ik soms denk: zal ik dit wel opschrijven, want ik weet dat velen er anders over denken." Mutsaers noemt zichzelf van nature nieuwsgierig. Detective of rechercheur leek haar als kind een prachtig beroep. Ze bewondert ook klokkenluiders die verborgen misstanden aan het licht brengen. ,,Dat ze er zelf vaak slechter van worden, vind ik een grote onrechtvaardigheid."
Kaartjes
Hoe ziet een werkdag er uit, wilden Jip en Suzanne weten. ,,Eerst de hond flink uitlaten, zodat hij goed moe wordt en mij de rest van de dag niet verveelt. Rond half elf zit ik aan mijn werktafel. Ik schrijf langzaam, op sommige dagen nauwelijks een pagina. Er schiet me altijd wel veel te binnen en vaak zijn dat mooie dingen dan ik op dat moment niet kan gebruiken. Die noteer ik op kaartjes om ze later te gebruiken. Dat klinkt saai, maar geloof me: huiswerk maken vond ik vroeger erger."
Jorrit, Thomas en Tygo vroeg zich af: door welke gebeurtenissen bent u gevormd? Mutsaers glimlachte: ,,In elk geval door mijn eerste verliefdheid, op de leraar Nederlands. Een ongelofelijk gevoel. Boem, ik was verkocht. Ik dacht, is dit waar iedereen het altijd over heeft? Liefde en verliefdheid, wist ik veel. Een mirakel dat me overkwam. Ik vind het wel mooi als je kinderen daar niet op voorbereidt, ze ontdekken het wel." Aansluitend vertelde ze dat het bewustzijn 'ik ben schrijfster' al op school begon, bij opstellen schrijven. ,,Heerlijk vond ik dat. Toen al ontdekte ik dat je een eigen wereld kunt scheppen zonder dagelijkse problemen. Ik hoor veel over schrijfscholen, maar daar heb ik niks mee. Goed schrijven leer je door intens te leven." Tot slot een vraag van Eva, Iris en Leonie: wat moeten lezers met uw werk doen? ,,Ze moeten helemaal niets. Ik hoop wel dat ze zelfstandig en onafhankelijk nadenken over de dingen die mijn boeken aanreiken."
FOTO BOVEN: Tijdens de afsluiting was er tijd voor een korte persoonlijke ontmoeting. Mutsaers reageerde blij verrast op het bijzondere cadeau van de leerlingen: een schaal vol opgevouwen briefjes met een korte persoonlijke boodschap.
