LEERLINGEN MAKEN KENNIS MET OORLOGSPOËZIE 1914-1918
Loopgravenoorlog herleeft in JRL
MARC CLEUTJENS
Kanongebulder. Geweerschoten in de gymzaal. Twee hospikken die een gewonde soldaat wegvoeren. De bovenbouwleerlingen van het Jacob-Roelandslyceum hebben deze week kennisgemaakt met de Britse oorlogspoëzie, geschreven in de loopgraven die tussen 1914 en 1918. Met twee acteurs van de Philaes Fogg Theatre Company werden aan de hand van de mooiste gedichten uit de Eerste Wereldoorlog oorlogsbeelden nagebootst. Indrukwekkend...
Waar Nederland in de Eerste Wereldoorlog neutraal was en aan de zijlijn toekeek, leverde het Verenigd Koninkrijk een bloedige strijd in de loopgraven die van het Kanaal tot aan Zwitserland liepen. Het land verloor honderdduizenden soldaten op de slagvelden in België en Frankrijk, maar kent ook een rijke oorlogspoëzie van dichters als Rupert Brooke, Siegfried Sassoon en Wilfred Owen. En juist die poëzie stond centraal in een theaterworkshop die werd aangeboden door de Britse acteurs Stewart Lyddon en Jennifer Onslow.
Ze trekken momenteel namens de Philaes Fogg Theatre Company langs scholen in Nederland en laten leerlingen van het voortgezet onderwijs kennismaken met de geschiedenis van de Grote Oorlog. ,,Ik zag een folder langskomen en heb meteen toegehapt", vertelt coördinator Diewertje Hezemans van Engels Plus op het JRL. ,,Elk jaar bieden we leerlingen een theatervoorstelling aan die ze in staat stelt om op een authentieke manier met de Engelse taal om te gaan."
VROLIJKE START
Dit jaar maakten de leerlingen deel uit van de voorstelling. ,,We gaan in een workshop van ongeveer een uur alle rollen doornemen en laten de scholieren zo spelenderwijs kennismaken met alle facetten van de Eerste Wereldoorlog", legt acteur Lyddon uit. ,,Door de ogen van dichters als Sassoon laten we ze beleven wat er honderd jaar geleden in de loopgraven gebeurde", vult Onslow aan. ,,We beginnen met de vrolijke start van de oorlog in 1914, toen iedereen opgewekt ten strijde trok."
Bij binnenkomst in de gymzaal worden de leerlingen van 5 vwo in het verhaal getrokken. Ze marcheren door de zaal, helm op het hoofd. Maken kennis met de viezigheid in de loopgraven. En spelen een voetbalwedstrijd tijdens het kerstbestand, toen Britse en Duitse troepen de wapens even neerlegden en samen Kerstmis vierden. De zinloze loopgravenoorlog volgt daarna. ,,Bedenk dat alleen al bij de slag aan de Somme in 1916 zo'n 1,3 miljoen soldaten sneuvelden", vertelt acteur Lyddon. ,,Voor elke meter waarvoor gestreden werd, sneuvelden 130 mannen."
Met actrice Onslow wordt het veldhospitaal nagebootst waar ledematen zonder anesthesie worden geamputeerd. Terwijl enkele leerlingen gedichten voordragen, beelden anderen uit hoe ze een been moeten missen, trillen vanwege shellshock of door een gasaanval het daglicht nooit meer zullen zien.
GEWEERSCHOTEN
Heftig is de scène waarin alle leerlingen langzaam achter elkaar door de gymzaal schuifelen, als waren ze verblind door mosterdgas. Uit luidsprekers klinken ontploffingen, rookwolken vullen de zaal. En na drie harde geweerschoten valt iedereen op de grond. Dood. ,,Blijf vier minuten liggen en denk aan al die doden", zegt Onslow. Een leerling blijft staan. ,,Hij verbeeldt de onbekende soldaat en staat symbool voor alle doden van de Eerste Wereldoorlog", vult Lyddon aan. The Last Post klinkt...
Na de workshop bedanken Eva, Elsze, Chantal en Shianne beide acteurs voor de workshop. ,,In het begin weet je eigenlijk niet precies wat je te wachten staat", vertelt Shianne. ,,De Eerste Wereldoorlog is hier niet zo bekend, al leer je er natuurlijk wel iets van bij het vak geschiedenis", vult Elsze aan. ,,Door deze voorstelling weet je heel goed hoe erg die oorlog is geweest", knikt Chantal. ,,Ik ben nogal geschrokken van al die verhalen", zegt Eva. ,,En het deed me ook denken aan gebeurtenissen die vandaag de dag in de wereld gebeuren. Ik zie veel overeenkomsten."
FOTO BOVEN: Leerlingen Engels Plus van het Jacob-Roelandslyceum beelden tijdens een theaterworkshop uit hoe door gifgas geraakte soldaten achter elkaar lopen. (Foto: Peter de Koning).
KunstCentrum
in villa Nimrod
sluit de deuren
KunstCentrum Boxtel, dat vier jaar geleden opende aan de Clarissenstraat 6 en vorig jaar verhuisde naar villa Nimrod verderop in de straat, sluit eind deze maand voorgoed de deuren. Mensen kunnen nog tot en met zaterdag 30 januari een kijkje nemen in de monumentale villa.
In KunstCentrum Boxtel wordt een collectie van met name lokale kunstenaars getoond en verkocht, daarnaast kunnen mensen terecht voor creatieve workshops. ,,Ik heb heel fijne contacten overgehouden aan vier jaar KunstCentrum Boxtel", laat eigenaresse Jory Kerssens weten. ,,Ik heb mijn best gedaan dit centrum een plek te geven in Boxtel, maar het was lastig om het rendabel te maken. De kunstwereld is een moeilijke branche. Ik sluit niet uit dat ik in de toekomst opnieuw start met een kunstzinnig initiatief."
KunstCentrum Boxtel is nog tot en met zaterdag 30 januari geopend, wekelijks van woensdag tot en met zaterdag tussen 10.00 en 17.00 uur. Mensen kunnen tot die dag kunst bezichtigen en/of kopen. Er is onder meer werk te zien van Joke Postma, Gerda Fraanje, Dick van Donselaar en Trudy van Zon.