'Salonta nog niet loslaten'
Terugblikken op 25 jaar uitwisseling met Boxtelse zusterstad in Roemenië
Waar de jumelage tussen Boxtel en Wittlich nog regelmatig de krantenkolommen haalt, is het stil rond de samenwerking die in 1990 vanuit deze gemeente werd opgezet met Salonta. Maar na 25 jaar uitwisseling is de band tussen Boxtel en de Roemeense 'zusterstad' nog altijd springlevend. Sterker nog, onderwijsprojecten worden steeds innovatiever en ook de uitwisseling van scholieren staat in 2016 weer op het programma.
Kort na de val van de Berlijnse muur en het openschuiven van het IJzeren Gordijn kwam er tijdens Kerstmis 1989 een einde aan het bewind-Ceaucescu in Roemenië. Kort na de jaarwisseling in 1990 knoopte een kleine groep enthousiaste Boxtelaren vriendschapsbanden aan met Salonta, een stadje aan de Hongaarse grens met een kleine 17.000 inwoners.
Toen de eerste reis naar Roemenië werd gemaakt, was Piet Snijders er al bij. Jos Geerts, voorzitter van de stichting Boxtel-Salonta, sloot zich later aan bij de groep die nog altijd actief is maar vooral in de luwte opereert. Beide Boxtelaren hebben hun hart verloren in Roemenië en volgen de ontwikkelingen in het land op de voet.
Ze kunnen met alle bestuursleden een aardige staat van dienst overleggen; de Boxtelse gemeenschap heeft in tweeënhalf decennium niet minder dan 1 miljoen euro bijeengebracht waarmee grote en kleine projecten in Salonta zijn gefinancierd. ,,En het geld is beslist op de goede plek terechtgekomen", onderstreept Geerts. ,,De zaakjes zijn zelfs zó goed geregeld dat alle projecten door kunnen gaan, ook als wij ermee zouden stoppen. Als de boel zou instorten, zouden wij ons werk niet goed gedaan hebben."
Verdubbelaar
'Ik durf te zeggen dat iedere euro goed terecht is gekomen'
De reden van de stichting Boxtel-Salonta in de luwte acteert, heeft alles te maken met de nieuwe rol die Roemenië binnen de Europese Unie speelt. ,,Waar je vroeger via het ministerie van Ontwikkelingssamenwerking kon aankloppen voor extra financiering en we bij tal van projecten de verdubbelaar konden inzetten, gaat die vlieger niet meer op. Het heeft dus minder zin om publieksacties te houden; we zijn op zoek gegaan naar andere middelen om onze doelen te realiseren."
Boxtel trok regelmatig de portemonnee voor projecten van de Boxtelse stichting. Het eerste project was de bouw van de Peterschool. De school is genoemd naar Peter van Geel, een Boxtelaar met een verstandelijke beperking voor wie de familie een stichting in het leven heeft geroepen die onderwijsprojecten in binnen- en buitenland ondersteunt.
,,De school hebben we in 1997 kunnen openen", blikt bestuurslid Snijders terug. ,,Al achttien wordt er elk schooljaar lesgegeven aan 48 kinderen met een beperking. Vanaf volgend jaar zullen dat er zestig zijn." Snijders, architect van beroep, tekende voor het basisontwerp van de school; een Roemeense architect gaf er een lokaal tintje aan. ,,Het gebouw staat nog steeds als een huis, wordt uitstekend onderhouden en past prima in het straatbeeld."
Doorzettingsvermogen
Voorzitter Geerts geeft aan dat de Peterschool inmiddels onder de regie van een provinciaal bestuur valt waarmee de toekomst is veiliggesteld. Het gebouw is nog altijd eigendom van de protestantse kerk waar dominee Ferenç Miklo al vele jaren de scepter zwaait. ,,Miklo is door de jaren heen onze steun en toeverlaat geweest", zegt Geerts. ,,Een betrokken en vooral betrouwbare en ondernemende man die een ongelofelijk doorzettingsvermogen aan de dag weet te leggen."
De dominee was én is tot op de dag van vandaag nauw betrokken bij de meeste projecten die de Boxtelse stichting in Salonta ondersteunt. Snijders, lachend: ,,Hij geeft de touwtjes niet graag uit handen…" Dat bleek ook tijdens andere projecten, zoals de bouw van een gaarkeuken voor de allerarmste inwoners van de stad. ,,Deze social care service draait nog steeds", weet voorzitter Geerts. ,,Ook hier geldt dat we de teugels hebben kunnen loslaten. De gemeente Salonta heeft de gaarkeuken overgenomen en zorgt ervoor dat er elke dag mensen bediend kunnen worden."
Vrijwilligers
Een voorbeeldproject waarover Geerts en Snijders graag vertellen is het Joseph Huis, een woonzorgcentrum voor ouderen dat werd geopend in 2010 en na een ietwat lastige aanloopperiode helemaal bewoond is. ,,Onder regie van Miklo is een gedegen zorgorganisatie opgezet die zorgt dat alles goed draait", zegt de voorzitter van de stichting Boxtel-Salonta. ,,Wat ik bijzonder vind is dat men het hoofd boven water kan houden, zonder subsidies, zonder donaties van de kerk en zonder bijdragen vanuit Boxtel. Hartverwarmend is dat er zelfs vier vrijwilligers aan het werk zijn. En dat is een nieuw verschijnsel in Roemenië waar men onbetaald werk een beetje raar vindt."
Volgens Snijders geldt het Joseph Huis, net als de Peterschool trouwens, als een voorbeeldproject dat ook buiten Salonta in de schijnwerpers is komen te staan. ,,Vanuit de hele regio komen mensen kijken hoe een modern bejaardenhuis en een school voor kinderen met een beperking doelmatig en innovatief geëxploiteerd kunnen worden", zegt het bestuurslid trots. ,,Ik durf te zeggen dat iedere euro die aan deze projecten is besteed, goed terecht is gekomen én effect heeft gehad."
Arbeidstraining
Inmiddels gooit de stichting Boxtel-Salonta het over een andere boeg. Waar 25 jaar geleden werd gestart met het sturen van hulpgoederen en het organiseren van uitwisselingen tussen gezinnen, werden door de jaren heen verschillende bouwprojecten opgezet. ,,Nu werken we heel nauw samen met de stichting Peter van Geel en richten we ons op onderwijsprojecten in de breedste zin van het woord", legt voorzitter Geerts uit.
Dankzij de samenwerking met die andere stichting kan hij met zijn ploeg beschikken over middelen waarmee vernieuwingen in het speciaal onderwijs in Salonta doorgevoerd kunnen worden. ,,Ons laatste werkbezoek stond in het teken van arbeidstraining", vertelt Geerts. ,,We hebben het docententeam van de Peterschool geleerd hoe ze leerlingen ook praktijklessen kunnen geven. Ook zijn nieuwe vakken geïntroduceerd, zoals logistiek, verzorging en schoonmaakdiensten en gaan leerlingen stage lopen."
Dat is belangrijk volgens de voorzitter omdat ook Roemenië met de tijd meegaat en aangespoord door Brussel eist dat minstens 4 procent van het personeelsbestand van bedrijven moet bestaan uit mensen die een grotere afstand tot de arbeidsmarkt hebben." Samen met de stichting Peter van Geel wil de stichting Boxtel-Salonta de band met de Roemeense stad op een vernieuwende manier blijven laten bestaan. ,,Boxtel wil Salonta niet loslaten", zegt bestuurslid Snijders. ,,Onze vroegere leidende rol hebben we ingeruild voor een ondersteunende. De Roemenen hebben geleerd om zelf de handen uit de mouwen te steken. Als dat gevraagd wordt, geven wij vooral advies en bieden we trainingen aan. In sommige gevallen is nog sprake van een kleine financiële injectie."
Uitwisseling
Volgend jaar hoopt de stichting Boxtel-Salonta nieuwe projecten op de rol te zetten. Zo wordt gewerkt aan een samenwerkingsverband met de universiteiten van Oradea (Roemenië) en Debrecen (Hongarije) alsmede een school in België om de kwaliteit van het praktijkonderwijs te verbeteren. Ook de uitwisseling tussen scholieren van het Baanderherencollege in Boxtel en de Agrarische School in Salonta staat weer op het rooster. Geerts: ,,Een van de terugkerende en voor jongeren heel indrukwekkende activiteiten die bij iedereen een diepe indruk achterlaten, in Boxtel maar óók in Salonta."
Op de foto links: De kinderen van de Peterschool vierden deze week Kerstmis. (Foto: Jos Geerts).
