HEEMKUNDEKRING BOXTEL START ZOEKTOCHT
Wie is wie op glasnegatieven uit 1932?
MARC CLEUTJENS
De fotowerkgroep van de Heemkundekring Boxtel is onlangs gestuit op een opmerkelijke verzameling glasnegatieven. De afdrukken zijn zeer waarschijnlijk allemaal in Boxtel door een professionele fotograaf gemaakt en dateren uit oktober 1932. Christ van Eekelen heeft enkele personen op de foto's kunnen identificeren, maar hoopt dat uiteindelijk iedereen op de foto's een naam kan krijgen...
De glasnegatieven zijn ontdekt in de zijlijn van het uitgebreide onderzoek dat Van Eekelen met Rini van Oirschot en Joop Schuller deed naar het leven en werk van de Boxtelse kunstschilder Pierre Janssen. Het vermoeden bestaat dat de foto's afkomstig zijn uit het atelier van Pierre Janssen, zeker omdat hij ook werkzaam was bij Peinture Bogaerts. Daar werden fotografische technieken toegepast om schilderijen te reproduceren. Via een aantal omzwervingen heeft Van Eekelen drie doosjes met glasnegatieven ontdekt. ,,In twee doosjes zitten samen dertig glasnegatieven, in het derde doosje zitten ongebruikte exemplaren."
Elke foto vertelt ongetwijfeld een prachtig verhaal. Over het leven van de personen die erop staan en over de gebouwen waar ze soms voor poseren. Twee prenten laten leden van de verkennerij zien die zonder twijfel gemaakt zijn in het park van kasteel Stapelen. Op één foto is het kasteel duidelijk herkenbaar, op de andere is op de achtergrond de vorig jaar verdwenen Mariagrot te zien. Wie de verkenners zijn die zo stoer poseren voor de onbekende fotograaf is niet bekend.
DIGITALE FOTO'S
Van Eekelen heeft de glasnegatieven via een scanner gedigitaliseerd en omgezet in digitale foto's. Hij achterhaalde dat enkele foto's in 1932 gemaakt zijn in Lennisheuvel. Ze laten dienstbode Wilhelmina van den Boom zien, die in oktober van dat jaar haar gouden dienstjubileum vierde bij pastoor Arnoldus Manders. De Nieuwe Tilburgsche Courant maakte melding van de uitreiking van een ereteken dat werd verleend door het Hoogwaardig Kapittel van de Kerk van Lateranen.
Dit Kruis van Lateranen is duidelijk zichtbaar opgespeld op de zwarte jurk van de dienstbode. Op de ene foto poseert ze alleen voor de deur van de pastorie in Lennisheuvel, op de andere foto staat ze afgebeeld met pastoor Manders en vermoedelijk enkele familieleden. ,,Opvallend is dat de dienstbode al op negenjarige leeftijd in dienst trad bij de familie Manders in Cuijk", vertelt Van Eekelen. ,,Toen pastoor Manders vanuit zijn ouderlijke woning de pastorie in Lennisheuvel betrok, ging de dienstbode met hem mee."
ZUSTERS URSULINEN
Een van de meest opvallende foto's in de collectie is een afbeelding van mère prieure (moeder overste) Anselma Willame van de zusters ursulinen in Boxtel. De identiteit van de zuster kon Van Eekelen achterhalen doordat hij beschikt over de dagboeken die de kloosterzusters decennialang nauwkeurig hebben bijgehouden. ,,Op 8 oktober 1932 valt te lezen dat moeder overste Willane afscheid nam van het klooster in Boxtel en naar Rome vertrok om plaats te nemen in de generale curie van de kloosterorde", vertelt de heemkundige.
Curieus is dat het glasnegatief overduidelijk bewust is beschadigd. De foto, die op de Facebookpagina van de Heemkundekring te zien is, is bekrast. Waarom dat is gebeurd staat volgens Van Eekelen niet vast. ,,Sommigen denken dat moeder overste niet zo geliefd was, maar die theorie is onwaarschijnlijk. Het glasnegatief heeft de fotostudio waarschijnlijk nooit verlaten en ik vermoed dat de foto overbelicht was en door de fotograaf is afgekeurd."
PAASBEST
De meeste glasnegatieven laten gewone mensen zien, vaak op hun paasbest gefotografeerd in een studio. Stuk voor stuk prachtige mensen in hun beste kleding en met nette haardracht. Wie het zijn, is onbekend. Het is niet mogelijk om alle foto's in de krant af te beelden; via de Heemkundekring Boxtel zullen ze begin 2016 digitaal gepubliceerd worden en kunnen lezers reageren. Eén fraaie foto haalt de krant wél. Het is een prent van (vermoedelijk) drie broertjes die met hun zusje op de foto staan. Wie herkent dit viertal? Reacties, ook naar aanleiding van de andere foto's, zijn welkom op e-mailadres foto@heemkundeboxtel.nl.
BOVENSTE FOTO: Dienstbode Wilhelmina van den Boom (Cuijk, 1873) werd in oktober 1932 in Lennisheuvel gehuldigd omdat ze vijftig jaar dienstbode was bij de familie Manders. Met de benoeming van Arnoldus Manders tot (bouw)pastoor van Lennisheuvel, verhuisde ze met de pastoor naar de nieuwe pastorie in het kerkdorp. In 1882 trad ze in dienst bij de familie, ze was toen pas negen jaar. (Foto's: Heemkundekring Boxtel).
