JAN FRAANJE NEEMT AFSCHEID ALS GEMEENTESECRETARIS BOXTEL
'Wars van bureaucratische regeltjes'
MARC CLEUTJENS
Hij werkte precies 29 jaar en tien maanden in dienst van de gemeente Boxtel, waarvan exact de helft - veertien jaar en elf maanden - als gemeentesecretaris. Jan Fraanje (56) neemt per 1 januari afscheid en blikt terug op zijn jarenlange loopbaan in Boxtel.
Om maar met de deur in huis te vallen: het was niet Fraanjes eerste gedachte om uit te kijken naar een nieuwe baan. Het gemeentebestuur achtte de tijd rijp dat de geboren en getogen Zeeuw zich na een dienstverband van bijna dertig jaar eens ging oriënteren op een andere betrekking in overheidsland.
In de zijlijn van de ambtelijke fusie tussen Boxtel en Sint-Michielsgestel, die op 1 januari officieel van start gaat, werd onlangs duidelijk dat Fraanjes werkgever op zoek is naar een secretaris met een ander profiel. ,,Ik werd uitgenodigd om eens naar iets anders uit te kijken", vertelt hij. ,,Het heeft mij wel verwonderd, al werk ik al heel lang in Boxtel. Aan de andere kant gaf het mij de mogelijkheid om op zoek te gaan naar nieuwe kansen."
NIEUWE UITDAGING
Fraanje kijkt niet om in wrok en heeft niet boos de deur achter zich dicht geslagen. ,,Mensen die mij kennen, weten dat ik niet met deuren sla", grinnikt hij. ,,Ik realiseer me ook dat áls ik nog ergens het verschil wil maken, dit het beste moment is om een nieuwe uitdaging aan te gaan."
Waar die nieuwe uitdaging ligt, wil hij nog niet bekendmaken. ,,Maar het zal straks vast niemand verrassen als ik op landelijk niveau aan de slag ga en me ga inzetten voor de verdere 'ontbureaucratisering', zoals ik het in een afscheidsinterview in vaktijdschrift Binnenlands Bestuur heb genoemd."
Fraanje heeft vele jaren gestreden voor een slagvaardige overheid, in het gemeentehuis aan de Boxtelse Markt maar ook op landelijk niveau. ,,Als kersverse gemeentesecretaris heb ik me verbaasd over de gedetailleerde regelgeving die op het bordje van de gemeente lag. Ik stoorde me enorm aan die bureaucratie en wilde dat niet accepteren."
De Boxtelaar trok de stoute schoenen aan en schreef een felle brief aan toenmalig minister Thom de Graaf. ,,Het gevolg was dat tijdens een congres van gemeentesecretarissen een motie werd aangenomen die de overheid opriep afscheid te nemen van overdadige regelgeving en toenemende verantwoordingsgekte."
LUIS IN DE PELS
Fraanjes missie bleek geen strijd tegen windmolens, maar vond brede ondersteuning in overheidsland. ,,Ik heb het altijd belangrijk gevonden om in Den Haag te laten horen en zien welke effecten al die regeltjes hadden op het functioneren van de lokale overheid." Lachend: ,,Jazeker, soms vonden ze me vast een luis in de pels. Maar ik heb me altijd constructief opgesteld."
De scheidend gemeentesecretaris spreekt zijn waardering uit voor alle gemeentebesturen die hij de voorbije decennia gediend heeft. ,,Ik heb de ruimte gekregen om verder te kijken dan de muren van dit gemeentehuis. Dankzij die stabiele basis kon ik mijn vleugels uitslaan. Het heeft me de kans geboden om me in te zetten voor een verbetering van de kwaliteit van de overheidsdienstverlening. Ik mocht bijdragen aan het initiatief 'Waar staat je gemeente' en het Kwaliteitsinstituut Nederlandse Gemeenten waardoor het mogelijk werd rapportcijfers uit te delen. Niet om elkaar onderuit te halen, maar om van elkaar te leren, elkaar te bezoeken en kennis te delen."
DE KLEINE AARDE
Fraanje studeerde politicologie in Amsterdam en begon zijn actieve carrière bij de gemeente Goes. ,,Ik kreeg de kans om te solliciteren in Boxtel dat ik kende van De Kleine Aarde. Toen was het een icoon voor de duurzame status van Boxtel en eigenlijk staat De Kleine Aarde nog steeds voor dat gedachtegoed. Dankzij die pioniers loopt Boxtel nog steeds voorop in duurzaamheid en mag De Kleine Aarde never nooit niet verloren gaan. Het zou weer een plek moeten worden waar duurzaamheid en innovatie samenkomen. Boxtel heeft een sterk DNA op het gebied van duurzaamheid en dat moet behouden blijven."
Voordat Fraanje in februari 2001 werd benoemd tot gemeentesecretaris, bekleedde hij zeven functies. Hij begon als beleidsmedewerker welzijn, was onder meer hoofd welzijnszaken en gaf als sectordirecteur leiding aan de afdeling maatschappelijke ontwikkeling. Ook was hij na reorganisaties leider van de afdeling burgerzaken en welzijn en was hij hoofd van de centrale ondersteuning.
Als gemeentesecretaris gaf hij leiding aan de ambtelijke organisatie en trad hij op als adviseur van het college van B. en W. Hij was - tot de invoering van het dualisme - raadsgriffier en betrokken bij zeven collegevormingen. ,,Een van de meest interessante perioden in mijn loopbaan in Boxtel", blikt Fraanje terug. ,,Als gemeentesecretaris was ik een vertrouwenspersoon, ook vanwege mijn onafhankelijke opstelling. In het belang van de Boxtelse gemeenschap en los van welke politieke kleur dan ook, begeleidde ik die processen. Met oog voor de continuïteit maar ook met een open houding richting nieuwe initiatieven."
HET GROENE WOUD
Als Fraanje terugblikt op bijzondere projecten die hij de revue heeft zien passeren, dan noemt hij als eerste Het Groene Woud. ,,Toen ik me in Boxtel vestigde, viel me al snel op dat de natuur zo versnipperd was. Ik heb toen een handgeschreven notitie gemaakt waarin de bundeling van natuur centraal stond. Het was Ger van den Oetelaar die als bestuurder alle losse eindjes aan elkaar knoopte."
De gemeentesecretaris was ook nauw betrokken bij andere grote projecten, zoals de revitalisering van de wijk Selissenwal. ,,Een parel aan de Boxtelse kroon", glundert hij. Ook de bundeling van organisaties in Sint-Ursula, het beleid op het sociaal domein, de bouw van Het Dommelbad en de onderwijscarrousel beschouwt hij als geslaagd. ,,Wat me opvalt is dat Boxtel altijd ambitieuze colleges heeft gehad die aantraden op het moment dat ze nodig waren. Ger deed Het Groene Woud, Mario (Knoops - red) was de bruggenbouwer na de samenvoeging met Liempde, Anton (van Aert - red) was de kartrekker van de onderwijsvernieuwing."
SAMENWERKING
Met de ambtelijke samenwerking met Sint-Michielsgestel in het vizier slaat Fraanje een andere weg in. ,,Boxtel staat er goed voor en heeft prima keuzes gemaakt. Het vervult me met trots dat ik er een deel van mijn levenswerk in heb mogen stoppen. Hoe de samenwerking zal gaan? Ik denk dat nog bruggen gebouwd moeten worden. Samenwerken is leuk, maar niet altijd makkelijk. Alleen ga je beslist sneller. Maar Boxtel zal merken dat je samen verder komt én minder kwetsbaar bent."
FOTO BOVEN: Jan Fraanje poseert voor het in zijn ogen mooiste beeld van Boxtel: de paardentorso van Arthur Spronken op de Markt. (Foto: Peter de Koning).