• INFORMATIEAVOND VOOR BOXTELSE GEMEENTERAAD • BRANDWEER BRABANT NOORD IS ER KLAAR VOOR
Meer treinen met gevaarlijke stoffen door Boxtel
LONNEKE HOONDERT
Het was druk bij de beeldvormende raadsvergadering over risico's van treinvervoer en de vernieuwingen binnen de organisatie van de brandweer. Op dinsdagavond 3 november waren de gemeenteraadsleden te gast bij de brandweerpost in Boxtel, die nu onderdeel uitmaakt van de Brandweer Brabant-Noord. Ze werden bijgepraat over hoe de toenemende risico's op het spoor zich verhouden tot de vernieuwde werkwijze van de brandweer. Een regionale werkwijze die zich kenmerkt door minder overhead en materieel, maar ook door meer kwaliteit en slagkracht.
Raadslid Marria van de Hoven opende het werkbezoek aan de brandweer door een persoonlijke anekdote te koppelen aan het grote treinongeluk in Boxtel op 7 januari 1989. Marria werd op dezelfde dag aangereden in de Rechterstraat, die inmiddels autovrij is ten behoeve van de veiligheid van de voetgangers. Ze benadrukte daarbij dat het risico op ongevallen op het spoor nog lang niet geweken is. Het risico op het spoor bij Boxtel wordt zelfs alleen maar groter.
Door het omleggen van de Betuweroute en het PHS-plan (Programma Hoogfrequent Spoorvervoer), gaan meer treinen met gevaarlijke stoffen door Boxtel rijden. Fors meer zelfs. Nu rijden jaarlijks ongeveer 240 van zulke treinen door Boxtel, tussen 2020 en 2030 gaan jaarlijks ruim 11.000 treinen met gevaarlijke stoffen over het traject Meteren-Boxtel rijden.
Regionaal risicoprofiel
Door maandelijks samen te zitten met verschillende partijen en specialisten wil de brandweer, samen met de gemeente Boxtel, juist werken aan het beheersen van de veiligheidsrisico's. Deze gesprekken zijn onderdeel van het opstellen van een vernieuwd regionaal risicoprofiel, waarbij gemeenten zelf kaders mogen aangeven. In dat profiel wordt aangegeven op welke regionale risico's een veiligheidsregio zich moet voorbereiden.
Op 24 juni jongstleden besloot de raad daarom tijdens de vergadering 'ongeval tijdens vervoer over het spoor' op te nemen als een risico dat hoog op de agenda geplaatst moest worden. Burgemeester Mark Buijs sprak tijdens het werkbezoek zijn grote waardering uit voor het feit dat de gemeente Boxtel de kans krijgt om mee te denken en kaders met een 'couleur locale' op te stellen bij het risicoprofiel.
Hot box detector
De risico's van vervoer op het spoor is een gevoelig onderwerp dat veel losmaakt bij burgers, dat kan regio commandant Paul Verlaan niet ontkennen. ,,Maar door de vele veiligheidsmaatregelen die ingebouwd worden, kunnen we het risico verminderen. Zo komt er een systeem dat zorgt dat een trein automatisch gestopt wordt als deze te hard rijdt en voordat een trein over het traject Meteren-Boxtel komt, rijdt deze altijd langs een zogenaamde Hot Box Detector. Een apparaat dat meet of de assen van de trein te heet zijn of niet", stelt zijn collega Paul de Kort, specialist risicobeheersing en veiligheid, de toehoorders gerust.
Daarnaast zijn er ook maatregelen mogelijk die, als er een treinongeval met een risicotrein plaatsvindt, de kans op doden en gewonden verkleinen.,,Een voorbeeld daarvan is de regel dat je bij de opbouw van treinstellen bepaalde wagons niet achter elkaar koppelt, zoals gas en benzine. Bij een ongeluk zorgt dat voor een enorme explosie. Een ander voorbeeld is om in overleg met de gemeente, de ruimtelijke ontwikkeling op risicovolle plekken langs het spoor te beperken. Vooral de bouw van verzorgingstehuizen is af te raden. De inwoners kunnen vaak niet zelfstandig wegkomen als er iets gebeurt", legt De Kort uit. ,,Door meer energie te steken aan de voorkant van een incident, beperken we de kans op heftige ongevallen".
Altijd voorbereid
De Kort beaamt dat door de plannen op het spoor inderdaad het risico toeneemt. Hij plaatst daar wel de kanttekening bij, dat samen met verschillende instanties, Veiligheidsregio Brabant-Noord en de gemeenteraad op dit moment wordt gewerkt aan een regionaal risicoprofiel, inclusief hulpverleningsdraaiboek en het instellen van bovengenoemde extra veiligheidsmaatregelen op het spoor. ,,Het risico is er, daar moeten we helder over zijn. Maar de kans op ongevallen is door alle veiligheidsmaatregelen niet groot", vertelt De Kort.
Om het risico te beperken worden wissels en overwegen bijvoorbeeld al weggehaald op het traject waar straks beduidend meer risicotreinen gaan rijden. ,,De brandweer is altijd voorbereid op een incident. Dat geldt voor nu, dat geldt voor straks, ook als er meer risicotreinen rijden en ook als de nieuwe werkwijze 'vernieuwde repressie' bij de brandweer is doorgevoerd", besluit Paul de Kort zijn verhaal.
Zorgen bij de raad
Het is ook de vernieuwde repressie waar de gemeenteraad zich zorgen om maakt. De raad vraagt zich inderdaad af of de brandweer in Boxtel straks met de nieuwe werkwijze adequaat kan reageren op ongevallen met risicotreinen. Verlaan is hier kort over: ,,De vernieuwde repressie is een goed product, we kunnen op adequaat niveau reageren".
De regio commandant geeft aan dat de brandweer inderdaad flink heeft moeten bezuinigen, maar dat de nieuwe werkwijze zonder bezuinigingen ook ingevoerd zou worden. De nieuwe werkwijze staat voor minder overhead en materieel, maar zorgt ervoor dat de brandweer toekomstbestendig is, maatwerk kan leveren en door de regionale aanpak, waarbij specialismen geconcentreerd worden, beter kan inspelen op grote ongevallen. Juist doordat specialismen worden ondergebracht op vaste locaties, kunnen deze worden uitgediept en evenwichtig verspreid worden door de regio.
Dubbeltje eerste rang
,,Dus we betalen hetzelfde voor de brandweer, maar krijgen minder?", klonk het uit de zaal. ,, Nee, jullie zitten voor een dubbeltje op de eerste rang. Ruim 80 procent van ons personeel bestaat uit vrijwilligers. Het klopt dat sommige posten qua materieel worden uitgekleed, maar burgers krijgen meer kwaliteit op het gebied van risicobestrijding", legt Verlaan uit. ,,De gemeentelijke brandweer heeft plaatsgemaakt voor een regionale brandweer waardoor Boxtel profijt heeft van alle specialistische teams uit de regio". De brandweerpost in Boxtel blijft haar materieel behouden, inclusief de 4x4 tankautospuit. Gedwongen ontslagen zullen er niet zijn, want de komende tijd vloeien mensen op natuurlijke wijze af.