ZELDZAME PELGRIMSVONDSTEN IN EXPOSITIE GROENE POORT
Bloedinsignes na zes eeuwen even terug
De expositie Boxtel in de middeleeuwen in oertijdmuseum De Groene Poort toont sinds deze week vijf bijzondere tinnen insignes. Het zijn afbeeldingen van een priester die een doek toont met een omgevallen kelk. Een verwijzing naar het 14e-eeuwse Heilig Bloedwonder. Op enkele insignes zijn restanten van rode verf te zien. Volgens voorzitter Dik Bol van de Heemkundekring zijn het zeer zeldzame voorwerpen.
Bol haalde de vijf miniatuurtjes dinsdag op in Cothen. Hij heeft de tinnen voorwerpen tijdelijk in bruikleen gekregen uit de uitgebreide collectie pelgrimsinsignes die de onlangs overleden verzamelaar Hendrik van Beuningen door de jaren heen opbouwde. Zijn verzameling omvat ruim vierduizend gedocumenteerde exemplaren en fragmenten en is daarmee de grootste ter wereld.
,,Bij het inrichten van de expositie 'Boxtel in de middeleeuwen' vertelde iemand dat er ook Boxtelse pelgrimsinsignes zouden moeten bestaan. Ik had er nog nooit van gehoord en dat gold ook voor enkele fanatieke verzamelaars van voorwerpen rondom onze eigen bloedprocessie", vertelt Bol. Bestuurslid Christ van Eekelen van de Heilig Bloedstichting meldt dat hij wél op de hoogte was van het bestaan van één exemplaar dat zich in het Zeeuws-Vlaamse Sluis bevindt.
GEGOTEN
De insignes dateren hoogstwaarschijnlijk van vóór de uitvinding van de boekdrukkunst halverwege de 15e eeuw, verwacht Bol:. ,,Er moeten duizenden, zo niet tienduizenden van dit soort draagspeldjes gegoten zijn. Mogelijk namen mensen die naar de bloedprocessie kwamen ze mee om aan te tonen dat ze de bedevaart ook daadwerkelijk hadden gemaakt. Maar wellicht dat de eigenaar het ook toonde als bewijs van zijn goede bedoelingen als hij onderweg een slaapplaats zocht."
In totaal zijn tien Boxtelse pelgrimstekens bekend. Vijf daarvan zijn onderdeel van de collectie-Van Beuningen en die zijn tot begin januari in De Groene Poort te bewonderen. ,,Dat de circa zeshonderd jaar oude afgietsels bewaard zijn gebleven is opmerkelijk. Tin vergaat immers als ze in de bodem terecht en de temperatuur onder de 13 graden Celsius daalt", aldus Bol.
Woensdag 18 november is er een lezing over pelgrimsinsignes in de Sint-Petrusbasiliek. Daarover meer op pagina 11.
FOTO BOVEN: Christ van Eekelen bewondert de vijf middeleeuwse pelgrimsinsignes van het Heilig Bloedwonder die sinds deze week te zien zijn in De Groene Poort. (Foto: Peter de Koning).