De brandende rieten kap van de Gemondse boerderij wordt geblust met een hoogwerker van de brandweer. (Foto's: Albert Stolwijk)
De brandende rieten kap van de Gemondse boerderij wordt geblust met een hoogwerker van de brandweer. (Foto's: Albert Stolwijk) Foto: Albert Stolwijk

BRAND VERWOEST HISTORISCHE BOERDERIJ IN GEMONDE

3.000 boeken gered, 3.000 boeken kwijt

Zaterdagavond hadden ze de houtkachel eventjes aangehad en ook zondag brandde het vuur toen kleine vlammetjes en een kleine rookpluim naast de schoorsteen verraadden dat er iets gaande was onder de rieten kap van de uit 1640 stammende boerderij die op de Gestelse monumentenlijst prijkt. ,,Ik heb nog geprobeerd om met een kleine brandblusser te blussen", vertelt Van der Hoeks echtgenoot. ,,Vanuit het dakraampje ja, maar dat lukte natuurlijk niet." Zelf belde ze meteen 112 en rende ze naar de overburen. ,,Ik heb hulp gevraagd om de huisraad in veiligheid te brengen."

Die noodkreet werd gehoord in de Boomstraat; meer dan vijfentwintig buurtbewoners werden in een oogwenk opgetrommeld en die gingen voortvarend aan de slag om alle huisraad uit het huis te halen. ,,We konden al niet meer naar boven vanwege de rookontwikkeling, maar beneden is nog heel veel gered", zegt Van der Hoek opgelucht. Terwijl haar echtgenoot komt aanlopen met een doosje vol belangrijke papieren, paspoorten en andere documenten, somt ze alles op: ,,Foto's, dia's, rekeningen, computer, heel veel spulletjes die we ooit hebben gekregen of verzameld."

HOUTSNIJWERK

Op een steenworp van de brandende boerderij werden alle spullen bijeengebracht. Naast kleine spullen ook veel meubilair, zoals kasten, een dressoir, witgoed en boeken. Heel veel boeken. ,,Ik denk dat die mensen wel drieduizend boeken hebben gered", zegt Van der Hoek. ,,Maar ja, dat betekent ook dat we er zo'n drieduizend kwijt zijn. Die stonden verspreid in het huis, ook boven. Een mens verzamelt in 32 jaar een heleboel en dat hebben we niet kunnen redden. Helaas."

Heel erg vindt de Gemondse, die tot haar pensioen in 2008 als huisarts werkzaam was bij gezondheidscentrum De Vier Kwartieren in Boxtel, het verlies van drie Balinese houtsnijwerken. ,,Twee kunstwerkjes uit Bali hebben we kunnen redden omdat die beneden stonden, de andere drie zullen wel verloren zijn gegaan, ook al zijn ze gemaakt van keihard tropisch hout."

Ondanks de verwoestende brand die haar woning treft, blijft ze voorzichtig glimlachen. ,,Mijn hele garderobe is verloren gegaan. Nou ja, één paar schoenen hebben ze gered. Hele hoge hakken, van die dingen die ik eigenlijk nooit draag, alleen op feestjes. En die hebben we hier zoveel gevierd..." Van der Hoeks echtgenoot biedt troost. ,,We bouwen de boel weer op", zegt hij vastberaden.

WATERAANVOER

De oorzaak van de boerderijbrand ligt vermoedelijk in de schoorsteen. De kachel brandde zaterdagavond en zondag overdag en toen het echtpaar even buiten was, werden de vlammetjes en de rookpluim ontdekt. De brandweer rukte met groot materieel uit. Nadat in eerste instantie het korps van Sint-Michielsgestel ter plaatse was gekomen, werd opgeschaald.

Uit 's-Hertogenbosch kwam een hoogwerker, Uden leverde gespecialiseerde ploegen om het rieten dak te kunnen blussen. Nadat was opgeschaald tot middenbrand, kwam ook de brandweer uit Boxtel. Uit Rosmalen kwam een blusgroep die de soms gebrekkige watervoorziening in het buitengebied moest verbeteren. Twee brandweerwagens werden nabij de Dommel geplaatst en zorgden voor aanvoer van bluswater.

Pas toen lukte het moeizaam om de smeulende rieten kap te blussen. Een groot deel van het woonhuis in de boerderij was toen al verwoest, door vuur, rook en vooral heel veel bluswater.

BURENHULP

Wat Van der Hoek ontroert is de massale hulp van de buren, mede dankzij een tweet van de wijkagent Olof de Bekker die spierballen opriep om te komen helpen. ,,Alle mensen staan klaar. Er is zelfs al geregeld dat we aan de overkant kunnen overnachten. Een deel van onze spullen wordt daar nu al naartoe gebracht." Een van de buren is Johnny van der Leest. ,,Ik denk dat ik er als een van de eersten was. Je denkt niet na op zo'n moment. Gelukkig waren er heel veel mensen die meehielpen." Van der Leest kent de boerderij goed. ,,Mijn vader is hier opgegroeid en weet dat het een boerderij uit 1640 is." Dat beaamt buurman Gijs, die zegt dat het pand tot de oudste boerderijen van Gemonde behoort.

Bewoonster Van der Hoek is verdrietig als ze ziet hoe het dak uiteen wordt gereten en de vuurhaard wordt geblust. ,,In Gemonde zijn al zoveel historische boerderijen verdwenen. Echte pareltjes, soms met Vlaamse schuur. Dat dit gebeurt, is een kleine ramp. Voor ons én voor Gemonde."

Kort na de brandmelding komen er al dikke rookwolken rondom de schoorsteen te voorschijn. Het vuur verplaatst zich razendsnel.
Buurtbewoners assisteren bij het veilig stellen van huisraad.
Het vuur bleef urenlang smeulen onder de rieten kap. (Foto: Marc Cleutjens).
Vele tienduizenden liters hadden de brandweerkorpsen nodig...
Leden van de Boxtelse brandweer hebben zojuist het interieur van de brandende boerderij onderzocht. (Foto: Marc Cleutjens).