richard niessen neemt na ruim 30 jaar afscheid als pastoor
'Parochiefusie was noodzaak'
stefan latijnhouwers
Hij kijkt met een goed gevoel terug op de ruim 31 jaar dat hij actief was als pastoor van de Sint-Petrusbasiliek. Al vrij snel nadat hij in februari 1984 benoemd werd als zielzorger voelde Richard Niessen (65) zich helemaal thuis in Boxtel. ,,En dat is altijd zo gebleven", aldus Niessen, die opgroeide in Deventer. Nadat bisschop Antoon Hurkmans hem om gezondheidsredenen en het bereiken van de AOW-gerechtigde leeftijd per 1 juni eervol ontslag verleende als lid van het pastorale team van de Heilig Hartparochie, neemt hij zondag 20 september officieel afscheid.
Niessen wil zijn afscheid 'zo eenvoudig mogelijk' invullen, zonder al te veel toeters en bellen. ,,Op 20 september is er om 10.30 uur een viering en daarna kunnen de mensen mij de hand schudden onder het genot van een kopje koffie. Aansluitend gaan we nog 'iets' doen met de familie, maar daar blijft het bij", aldus Niessen. ,,Ik zie er best wel tegenop omdat het afscheid nu definitief is, al zal ik tijdens vieringen in Boxtel nog ingezet worden als assistent. Ik verdwijn dus niet helemaal van het toneel, al hangt dat ook van mijn gezondheid af. Mijn gezichtsvermogen is verminderd, maar voorlopig kan ik me nog redden. Zeker in de Sint-Petrusbasiliek weet ik de weg goed te vinden."
Niessen was voordat hij aan de slag ging in Boxtel werkzaam als pastoraal werker, diaken en priester van een parochie in Tilburg, de geboorteplaats van zijn moeder. ,,Op mijn twaalfde ben ik verhuisd van de ouderlijke woning in Deventer naar het klein seminarie in Tilburg en daarna naar Noord-Hollandse Driehuis. Vervolgens ben ik teruggegaan naar Tilburg en heb ik aan de Theologische Faculteit gestudeerd."
MOOIE PAROCHIE
Met de Sint-Petrusbasiliek als 'werkplek' viel Niessen in 1984 met zijn neus in de boter. ,,Een grote, mooie parochie die zo'n 15.000 katholieken telde. Thieu Lax, de pastoor van Gemonde, gaf die eerste jaren als waarnemer leiding aan het pastorale team. Ik werd pas in 1987 eindverantwoordelijk, maar voelde me vanaf het begin in Boxtel op mijn gemak. De sfeer in het team was prima, er waren genoeg enthousiaste vrijwilligers en veel werkgroepen en het kerkbezoek lag hoger dan tegenwoordig. Toen ik begon waren er in het weekeinde nog vier kerkdiensten, één op zaterdagavond en drie op zondag."
Hij vervolgt: ,,Ik denk dat ik er in die eerste jaren in geslaagd ben om als een soort verbindingsman een brug te slaan tussen de verschillende stromingen binnen de Sint-Petrusbasiliek, oftewel de conservatieve en de progressieve parochianen. De gemoedelijke aard van de Boxtelaren lag en ligt mij wel. Het zijn over het algemeen mensen die met beide benen op de grond staan", zegt Niessen, die zichzelf omschrijft als bouwpastoor. ,,Of misschien kun je beter spreken van 'verbouwpastoor'. Op het moment dat ik hier begon was de kerktoren net uit de steigers en stond de restauratie van het Godshuis op het programma, maar omdat dit destijds financieel niet haalbaal bleek, werd deze omvangrijke klus pas een aantal jaren later geklaard. Met dank aan de landelijke CDA-coryfee Elco Brinkman die na een bezoek aan Boxtel een goed woordje voor ons deed en zich sterk maakte voor een subsidie voor het wind- en waterdicht maken van het kerkgebouw."
SMITSORGEL
Niet alleen de Sint-Petrusbasiliek, maar ook de muur rondom het kerkhof werd onder handen genomen tijdens zijn periode als hoofd van het pastorale team. Niessen: ,,Het koetshuis bij de pastorie kreeg eveneens een opknapbeurt, terwijl midden jaren tachtig de verwarming van de kerk en de geluidsinstallatie verbeterd zijn. Het restaureren van het monumentale Smitsorgel in 2006 was een behoorlijke operatie, terwijl het interieur van de kerk in de loop der jaren ook is aangepast. Zo zijn de kleine bankjes in het middenschip verdwenen ten faveure van stoeltjes. "
De feestelijke eucharistievieringen vormden voor Niessen de kers op de taart. ,,Ik werd steeds geraakt door de bijzondere en warme entourage. Een goedgevulde kerk, het gezang van een koor: het zorgde voor een extra dimensie. Elke keer heel mooi om mee te maken, maar vooraf was ik vaak best gespannen of alles wel goed geregeld was en of de dienst goed zou verlopen. Al ging het om een gezonde spanning. Maar de rol als voorganger tijdens vieringen in de Sint-Petrusbasiliek heb ik altijd met veel liefde en plezier vervuld. Daarnaast bewaar ik goede herinneringen aan mijn tijd als waarnemend pastoor in Esch en Gemonde."
FUSIE
Een belangrijk hoofdstuk in het pastorale leven van Niessen vormt de door het bisdom opgelegde fusie in Boxtel van de parochies Sint-Petrus, Heilig Hart en Maria Regina die per 1 januari 2006 resulteerde in de voormalige Verrijzenisparochie. ,,Een heel lastige opdracht omdat geloofsgemeenschappen met verschillende achtergronden samengevoegd moesten worden, maar het proces was noodzakelijk met het oog op de dalende inkomsten van de parochies en het teruglopend aantal kerkgangers. Dat de Maria Reginakerk onder de slopershamer verdween, maakte het allemaal alleen maar pijnlijker."
Niessen: ,,De fusie van de parochies in Boxtel, Esch, Lennisheuvel en Liempde, die per 1 januari 2015 is ingegaan onder leiding van pastoor Jacques Grubben, was goed voorbereid en is gelukkig wat soepeler verlopen. Helaas is de Heilig Hartkerk begin dit jaar aan de eredienst onttrokken. Hopelijk blijft dit lot de kerken in Boxtel, Liempde, Lennisheuvel en Esch bespaard."
VLUCHTELINGEN
De huidige 'pastor' hoopt dat de kerkbezoekers tijdens zijn afscheidsviering op 20 september bereid zijn om een financiële bijdrage te leveren. ,,Mensen kunnen een bedrag deponeren in de collectebus in de Sint-Petrusbasiliek. Het ingezamelde geld komt ten goede aan de vluchtelingen die noodgedwongen van huis en haard verdreven zijn. Ik sta helemaal achter de oproep van paus Franciscus aan alle parochies om vluchtelingen op te nemen. Het idee om deze mensen op te vangen in de Heilig Hartkerk lijkt me lastig te verwezenlijken, onder meer omdat in het gebouw geen sprake is van goede sanitaire voorzieningen. Welke locatie wél voldoet zal nog veel discussie gaan opleveren, maar dat we iets moeten doen om de nood van de vluchtelingen te ledigen is duidelijk. We kunnen en mogen deze mensen niet aan hun lot overlaten."
FOTO BOVEN: De huidige 'pastor' Richard Niessen aan het woord in de woonkamer van zijn woning aan De Beiaard. ,,Ik verdwijn niet helemaal van het toneel." (Foto: Peter de Koning).
Boxtel
Collecte Spierfonds
Van 13 tot en met 19 september wordt in Boxtel de jaarlijkse collecte voor het Prinses Beatrix Spierfonds gehouden. Het fonds zet zich in voor de ruim 200.000 Nederlanders die een spierziekte hebben. In heel Nederland gaan 30.000 vrijwilligers op pad om geld op te halen voor onderzoek. Deze keer gaan ook collectanten met een pinautomaat langs de deuren, voorts is het mogelijk digitaal te doneren.
