BOXTEL IN DE MIDDELEEUWEN (3)
Boxtelse archeologiewerkgroep
stuit op vijf eeuwen oude kandelaar
Leden van de Archeologie Werkgroep Boxtel hebben de afgelopen tijd verschillende boeiende voorwerpen gevonden. Terwijl een laag zand werd afgevoerd bij de recente werkzaamheden in de Oude Kerkstraat in hartje Boxtel, vonden zij meerdere voorwerpjes die een beter beeld geven van het middeleeuwse Boxtel.
De belangrijkste vondst was een deel van een ringkandelaar uit de tweede helft van de vijftiende eeuw, gedateerd in de jaren 1450-1500. De kaarsenhouder is gemaakt van messing en werd in die tijd al seriematig geproduceerd. In een zestiende-eeuws scheepwrak werden dezelfde kaarsenhouders in grote hoeveelheden gevonden. De ring kon gemonteerd worden op een onderstel, zodat het een staande kandelaar werd.
TWEE THEORIEËN
Er zijn volgens de archeologen twee theorieën voor de openingen aan beide zijden van de kaarsenhouder. De eerste theorie is dat het gaat om een zogeheten profijtersgat (of -gleuf) om gemakkelijk de stomp uit de kaarsenhouder te verwijderen.
Een andere theorie is dat het gaat om een veiligheidsgat (of -gleuf): om het overtollige kaarsvet te laten weglopen. De kaars dooft dan vanzelf en dat is beter voor de brandveiligheid.
Soms werden ook ringkandelaars verwerkt in grote kaarsenkronen of kroonluchters voor het verlichten van grote ruimten zoals kerken. In het Rijksmuseum in Amsterdam is zo'n luchter met zes armen en drie verdiepingen te zien. Hij komt uit de Sint-Jacobskerk in Den Haag.
CLARISSENKLOOSTER
Mogelijk is het onlangs gevonden exemplaar afkomstig van een kroonluchter uit de Sint-Petrusbasiliek of wellicht uit het klooster dat in 1468 opgericht werd en later uitgroeide tot het bekende Boxtelse Clarissenklooster.
Aan de westgrens van Boxtel werd een paar jaar geleden een completere kandelaar gevonden. Ook deze kandelaar heeft gaten aan het ondereinde van de kaars.
Alle vondsten zijn vanaf zaterdag 5 september te zien tijdens een expositie over Boxtel in de Middeleeuwen die te zien is in oertijdmuseum De Groene Poort aan de Bosscheweg.