heggenleggersgroep van de wnlb actief in dommelbimd
Vlechtheg: weer terug in het landschap
ANNELIEKE VAN DER LINDEN
Julius Ceasar verbaasde zich vijftig jaar voor Christus al over de Nederlandse vlechtheggen. Waar deze heggen eeuwenlang werden aangelegd om vee te beschermen tegen roofdieren werden deze omheiningen na de Eerste Wereldoorlog nog maar amper gebruikt, mede doordat prikkeldraad werd uitgevonden. Inmiddels wordt de vlechtheg weer in ere hersteld. Oók in Boxtel, waar sinds drie jaar zelfs een speciale Heggenleggersgroep actief is, die deel uitmaakt van de Werkgroep Natuur- en Landschapsbeheer. De WNLB viert in 2015 het 25-jarig bestaan.
,,Deze mensen hakken dus jonge boompjes om - echter zonder ze geheel door te hakken-, buigen ze en vervlechten de in de breedte groeiende takken, voegen doorn- en braamstruiken ertussen en zijn zo in staat deze heiningen tot een verschansing als een muur te vormen, zodat men er niet alleen niet door kan dringen, maar er zelfs niet doorheen kan kijken", zo schreef Ceasar in 'De Bello Gallico'.
En inderdaad, de heggen waren bedoeld om roofdieren én mensen van het erf te houden. ,,Bovendien had een vlechtheg nog een extra voordeel. Van het hout konden allerlei producten worden gemaakt, zoals bezems", vertelt Frank de Bont. Hij is coördinator van de Heggenleggersgroep, de werkgroep die drie jaar geleden werd opgericht. ,,Het bestuur van de WNLB wilde zo'n werkgroep en zocht iemand die de kar kon trekken. Ik ben al langer lid van de WNLB en maak onder meer deel uit van de knotploeg. Het leek me mooi om met een groep mensen de vlechtheg terug te brengen in Boxtel. Het is een prachtige toevoeging aan het landschap. Bovendien zorgt een vlechtheg voor een toename van de biodiversiteit. Insecten, vlinders, kikkers en kleine zoogdieren vinden zo'n heg erg prettig."
LANDSCHAPSELEMENT
De Heggenleggersgroep is met name actief in de Dommelbimd, het Dommeldalgebied tussen de Eindhovenseweg en kasteel Stapelen. ,,Een vlechtheg brengt ook behoorlijk wat onderhoud met zich mee, waardoor we ons met name concentreren op Dommelbimd. Je kunt heel Boxtel volplanten met vlechtheggen, maar we zijn met een te kleine groep om dan het onderhoud goed te kunnen doen. Zo zijn we regelmatig bezig het onkruid te verwijderen. Dat doen we met een sikkel, een ouderwets kapmes. Het is mooi om ambachtelijk bezig te zijn en uiteindelijk resultaat te zien", legt De Bont uit. ,,Bovendien is de vlechtheg een prachtig authentiek landschapselement."
In de Dommelbimd is inmiddels zo'n 150 meter heg aangeplant. Daar zijn onder meer de Gelderse roos, steeliep, wegedoorn en kardinaalsmuts voor gebruikt. De Bont: ,,Met de vlechtheg hebben we een oude arm van de Dommel geaccentueerd die hier voorheen door het natuurgebied liep. Pas over een paar jaar, als alle struiken gegroeid zijn, kunnen we daadwerkelijk vlechten. Uiteindelijk zal er een heg van zo'n twee meter hoog ontstaan."
Om de techniek onder de knie te krijgen én te houden, reist de Heggenleggersgroep jaarlijks af naar een oefenochtend in het Maasheggenlandschap tussen Oeffelt en Vierlingsbeek om daar heggen te vlechten. In dat gebied zijn flinke lengtes authentieke vlechtheg bewaard gebleven. ,,Hier kunnen we flink oefenen. We vlechten de heggen met behulp van een speciale techniek", legt De Bont uit. Je zaagt de boompjes voor twee/derde in, zodat de sapstroom nog intact blijft. Vervolgens leg je ze plat en vlecht je ze." Meer informatie: www.wnlb.nl.
FOTO BOVEN: Coördinator Frank de Bont van de Heggenleggersgroep verwijdert het onkruid rondom de vlechtheg in de Dommelbimd met een sikkel. (Foto: Albert Stolwijk).
