INDRUKWEKKENDE MONOLOOG OVER OORLOGSGESCHIEDENIS IN KAMPINA
Waardering voor 'nepnatuur' in enclave Balsvoort
PETER DE KONING
De vroegere landbouwenclave Balsvoort in de Kampina herleeft. Natuurmonumenten geeft Balsvoort zijn geschiedenis terug door de contouren van een oude boerderij, die tien jaar geleden werd gesloopt, weer op te metselen tot ongeveer een halve meter boven het maaiveld. Het project in bijna gereed en daar werd vrijdagmiddag 13 maart uitgebreid bij stilgestaan.
Balsvoort bestond al in de middeleeuwen en vormde honderden jaren een geïsoleerde groep boerderijen. Nadat de laatste boerderij ongeveer tien jaar geleden werd gesloopt, restten slechts enkele overblijfselen. Een hoogstamboomgaard, een put, houtwallen, akkers, poelen en lange lanen met eiken erlangs.
NEPNATUUR
Door overbegrazing dreigde dit intieme en afwisselende mozaïeklandschap te verdwijnen. Natuurmonumenten gaf Balsvoort een opknapbeurt: één boerderij is in contouren hersteld en er staan nieuwe picknickbanken waarvan er één herinnert aan de moord op Bernard en Hein Schut.
Die werden op deze plek in 1944 door de Duitse bezetter geëxecuteerd. Vorig jaar werd door familieleden op deze plek al een bescheiden herdenking gehouden en werden bloemen gelegd op de plek waar beiden de dood vonden.
Het project is bijna voltooid. Natuurmonumenten stond daar vrijdagmiddag bij stil tijdens een bijeenkomst ter plekke met alle betrokken partijen. Onder hen Johan van den Hout, milieugedeputeerde van de provincie Noord-Brabant. Hij onthulde een informatiepaneel dat verscholen ging onder enkele balen hooi.
,,Sommige leden van Provinciale Staten vinden dit nepnatuur. En hoewel het is aangelegd, vind ik dit toch echte natuur", sprak provinciebestuurder Van den Hout. ,,Dit project laat zien dat we door de jaren heen hierover anders zijn gaan denken. Natuurlijk is het jammer dat de boerderij in het verleden werd afgebroken. Dat zouden we nu niet meer doen. Maar de manier waarop de contouren van de boerderij nu weer zichtbaar worden, is een superoplossing. Dit houdt op een verantwoorde manier de herinnering levend."
VERZET
Balsvoort kent een bewogen oorlogsgeschiedenis. Tijdens de Tweede Wereldoorlog hielpen de oud-bewoners Hein en Theo Schut het verzet en boden zij op Balsvoort onderdak aan onderduikers en evacués, waaronder hun eigen broer Bernard. Hein en Bernard werden vlak voor het einde van de oorlog door de Duitsers gedood.
Toneelspeelster Wilna Schut uit Oisterwijk hield vrijdagmiddag een indrukwekkende monoloog over dit trieste stukje lokale geschiedenis. Wilna is een dochter van Theo Schut en speelde in de monoloog haar eigen oma Mijntje Schut. Medewerkers van Natuurmonumenten onthulden een glazen paneel met daarop een schets van een boerderij die in het verleden onderdeel was van Balsvoort.
Het was de laatste boerderij van de landbouwenclave die ondanks haar geïsoleerde ligging nog tot de verbeelding spreekt bij velen. Afgelopen weekeinde werd de plek drukbezocht door belangstellenden die er foto's maakten en herinneringen ophaalden aan tijden van weleer toen in dit cultuurlandschap temidden van bos en heide op kleine schaal geboerd werd...
FOTO LINKSBOVEN: Gedeputeerde Johan van den Hout (links) verricht de opening van Balsvoort door een informatiepaneel te onthullen, dat door Natuurmonumenten was verstopt onder enkele hooibalen.
FOTO RECHTSBOVEN: Toneelspeelster Wilna Schut uit Oisterwijk houdt een indrukwekkende monoloog, in de rol van haar oma Mijntje Schut. Ze zit op één van de nieuwe picknickplaatsen. (Foto's: Peter de Koning).
