Hans Klotz schreef meerdere orgelstudies en was fan van het Smitsorgel.
Hans Klotz schreef meerdere orgelstudies en was fan van het Smitsorgel. Foto: Peter de Koning

Wehrmacht-officier fan van Smitsorgel

Piet Dorenbosch besteedt er in zijn standaardwerk De Boxtelse Sint-Petrus slechts enkele zinnen aan. Maar de rol die Wehrmacht-officier Hans Klotz gedurende de bezetting in Boxtel heeft gespeeld als redder van het Smitsorgel lijkt veel groter dan eerder gedacht. Klotz verbleef gedurende de Tweede Wereldoorlog op Stapelen en ontdekte bij toeval het Smitsorgel in de Sint-Petruskerk.

Klotz, geboren in Offenbach in 1900, studeerde kerkmuziek aan het Conservatorium in Frankfurt en bekwaamde zich later in diezelfde stad in de muziekwetenschappen. Als hooggeleerd professor-doctor trad hij dienst van het leger en raakte hij verzeild in het toen nog nietige Boxtel. ,,Hij ontdekte al snel dat in de Sint-Petruskerk een bijzonder orgel stond dat hij vrijwel dagelijks wilde bespelen", vertelt Kees van Houten, voorzitter van de jubilerende Stichting Kerkconcerten Boxtel.

Waar de Sint-Petrusparochie sedert 1938 speelde met het plan om het Smitsorgel te ontmantelen - het instrument was hopeloos versleten - pleitte nota bene Hans Klotz voor restauratie van dit monumentale instrument. ,,Hij was fel tegenstander van het idee om het Smitsorgel te vervangen door een elektro-pneumatisch orgel en vond steun voor zijn ideeën bij deken Jos van Besouw", aldus Van Houten.

Klotz toonde zich betrokken bij Boxtel, zo gaat het verhaal. Hij zou bemiddeld hebben voor de vrijlating van Van Besouw, die een tijdje vastzat in de gevangenis van Scheveningen. Na de oorlog koos de officier weer voor zijn passie: de orgelmuziek. Hij werd organist in Frankfurt, Aken en Flensburg en leidde sedert 1954 het Conservatoirum in Keulen. ,,Hij heeft veel publicaties over orgelmuziek op zijn naam staan en ik volgde zelfs een cursus bij hem in Haarlem", herinnert Van Houten zich.

De Boxtelse periode kwam toen niet ter sprake, mede doordat Van Houten toen nog in Helmond woonde. ,,Hans Klotz was een begaafd musicus en groot Bach-kenner die zelfs een keer bij mij gelogeerd heeft in de jaren zestig. Zijn boeken staan bij mij in de kast en ik bewonder zijn werk. Hoe toevallig dat juist hij in de Tweede Wereldoorlog, als officier van het bezettingsleger, zo gepassioneerd raakte door het Smitsorgel. Zonder Klotz had het instrument er nu niet meer gestaan en was er beslist geen restauratie gekomen in 1956."

Hans Klotz overleed in Keulen in 1987.