STICHTING KERKCONCERTEN BOXTEL BESTAAT VIJFTIG JAAR
'Boxtel behoort tot het Mekka van orgelcultuur in Nederland'
Met een uitvoering van Capella Brabant onder leiding van Daan Manneke en orgelspel van Tommy van Doorn, de vaste organist van de Sint-Petrusbasiliek, trapt de Stichting Kerkconcerten Boxtel zondag 22 maart haar jubileumjaar af. Tot en met oktober wordt een reeks muzikale uitvoeringen in de Boxtelse kerk gehouden om stil te staan bij vijftig jaar orgelmuziek. ,,Dat we aftrappen met Tommy van Doorn zal niet verbazen", zegt Kees van Houten, sinds 1988 voorzitter van de stichting. ,,Tommy is een jong en zeer getalenteerd musicus die we in Boxtel moeten koesteren."
Met bestuurslid Ruud van Nooijen, al sedert 1977 actief binnen de Stichting Kerkconcerten Boxtel, heeft Van Houten de laatste hand gelegd aan een boeiend jubileumjaar waarin op het gebied van de orgelmuziek louter topconcerten te verwachten zijn. Naast concerten op het Smitsorgel heeft de stichting een aantal andere klassiek geschoolde musici bereid gevonden om op te treden. ,,Zo ontstaan prachtige muzikale uitvoeringen waarin orgelspel wordt gecombineerd met zang of muziek van bijzondere ensembles", stelt Van Houten.
HISTORISCH
De voorzitter van de Stichting Kerkconcerten Boxtel ontbreekt zelf natuurlijk niet op de lijst met optredens. Talloze malen speelde hij al op het door hem zo bewonderde Smitsorgel en ook dit seizoen - op zondag 20 september - zal hij het trapje naar de orgelzolder beklimmen om het historische instrument uit 1842 te bespelen. ,,Ook ik kies voor een aangepast programma en begeleid Collegium Vocale Catharina dat onder leiding staat van Ruud Huijbregts."
Van Houten trad in 1973 toe tot het bestuur van de Stichting Kerkconcerten Boxtel. ,,Het Smitsorgel kende ik al langer", zegt de Boxtelse organist en Bachkenner. ,,Ik geloof dat ik in 1968 mijn eerste concert op het Smitsorgel heb gespeeld, enkele jaren voordat ik in Boxtel kwam wonen en überhaupt weet had van de Stichting Kerkconcerten Boxtel", lacht Van Houten. In die jaren ontstond de liefde voor de bijzondere klankkleur van het instrument. ,,Ik durf te zeggen dat het Smitsorgel in Boxtel een van de mooiste orgels in Nederland is."
INSPELINGSCONCERT
De geschiedenis van de Stichting Kerkconcerten Boxtel begint als de nog jonge Maria Reginakerk in 'de nieuwe wijk' (Selissenwal) een orgel krijgt. Dit Pelsorgel, natuurlijk genoemd naar de maker, moet na de opbouw officieel ingezegend worden en dat gebeurt in 1965 met een zogeheten 'inspelingsconcert'.
,,Het waren Hans Straatman en Mathieu Dijker, die vele jaren het Maria Reginakoor dirigeerde, die het initiatief namen voor dat concert", weet bestuurslid Van Nooijen. ,,Dat concert viel zó in de smaak, dat het idee werd geboren om vaker orgelconcerten te gaan organiseren in Boxtel." Volgens Van Nooijen, die in mei een boek presenteert over de geschiedenis van de Stichting Kerkconcerten Boxtel, zouden meerdere Boxtelse orgels in de concertcyclus betrokken worden.
,,De initiatiefnemers waren gecharmeerd van het Pelsorgel, maar kozen soms ook voor het Van Damorgel, dat stond in de toenmalige kapel van Missiehuis Sint-Theresia bij kasteel Stapelen. Het Verschuerenorgel in de Heilig Hartkerk werd eveneens ingezet voor uitvoeringen.
ORGELCONCOURSEN
Het bestuur van de Stichting Kerkconcerten Boxtel, die in 1968 al in oprichting was maar in 1974 pas de statuten vastlegde, werd begin jaren zeventig uitgebreid met Joop Felix. Felix was destijds directeur van de plaatselijke Streekmuziekschool. In die periode was al besloten dat het monumentale Smitsorgel hét instrument voor alle orgelconcerten zou moeten zijn. ,,Ook werd besloten om voortaan orgelconcoursen te gaan organiseren, ook al stond dat gek genoeg niet in de statuten", vertelt Van Nooijen.
Wat in 1973 begon met het Brabants Orgelconcours, mondde uit in het tweejaarlijkse Zuid-Nederlands orgelconcours, waaraan ook musici uit de Vlaamse provincies mochten meedoen. ,,Dat waren destijds forse evenementen, die we konden organiseren dankzij ruime subsidies van gemeente, provincie en Rijk", herinnert Van Houten zich. ,,We werkten toen met een begroting van zo'n 22.000 gulden." Toen de subsidies in de crisisjaren tachtig opdroogden, viel het doek voor de concoursen. ,,Het slotakkoord klonk in 1990, toen nog eenmaal het Groot-Nederlands Orgelconcours werd gehouden", aldus Van Houten.
LIEFHEBBERS
De Stichting Kerkconcerten Boxtel hield echter vol en kon dankzij steun van de trouwe groep sponsors en donateurs doorgaan. Elk jaar weer slaagt het bestuur erin een reeks van vijf tot zes concerten op het Smitsorgel te houden. De belangstelling is niet groot, maar een vaste groep liefhebbers slaat geen uitvoering over. Van Houten: ,,Dat komt omdat Boxtel het Mekka van de orgelcultuur in Nederland is, net zoals Nederland dat is in de wereld. Nergens bloeit de orgelcultuur zo enorm als hier. En dat moet zo blijven."
OP DE FOTO: Vaste organist Tommy van Doorn bespeelt het Smitsorgel, voorzitter Kees van Houten - ook een groot liefhebber van het monumentale instrument, kijkt toe. (Foto: Peter de Koning).