JOSE VAN DIJCK EERSTE VROUWELIJKE PRESIDENT VAN AKADEMIE
'Ramen KNAW verder openzetten'
De Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW) wordt binnenkort voor het eerst in de geschiedenis geleid door een vrouw. Op maandag 18 mei wordt José van Dijck (54) uit Boxtel tijdens de jaarlijkse Akademiemiddag in het Trippenhuis van de KNAW officieel geïnstalleerd als opvolger van president Hans Clevers.
Van Dijck is momenteel werkzaam als hoogleraar vergelijkende mediastudies aan de Universiteit van Amsterdam. Ze doet onderzoek naar sociale media, mediatechnologieën en digitale cultuur. De Boxtelse studeerde aan de Universiteit Utrecht en promoveerde aan de Universiteit van Californië in San Diego.
Ze was verder universitair docent journalistiek aan de Rijksuniversiteit Groningen en hoofddocent media en visuele cultuur aan de Universiteit Maastricht. In 2001 werd Van Dijck benoemd tot hoogleraar bij het departement Mediastudies aan de Universiteit van Amsterdam, waarvan ze van 2002 tot 2007 voorzitter was. Van 2008 tot 2011 was ze decaan van de Faculteit Geesteswetenschappen van de UvA.
VOORAANSTAAND
De selectiecommissie van de KNAW werd voorgezeten door Marian Joëls. ,,José van Dijck is een vooraanstaand wetenschapper die vanuit een gedegen onderzoekstraditie een nieuw vakgebied, mediastudies, op de kaart heeft helpen zetten", aldus Joels.
Ze vervolgt: ,,Op basis van haar internationale aanzien, passie voor de wetenschap, bestuurlijke ervaring en sprankelende overtuigingskracht meent de commissie dat José van Dijck als president de KNAW uitstekend zal vertegenwoordigen - binnen het genootschap maar zeker ook daarbuiten, in het debat over ontwikkelingen in de wetenschap."
REUZENSCHOUDERS
Van Dijck reageerde vorige week opgetogen over haar benoeming. ,,Het is een enorme eer om door bestuur en leden van de KNAW te zijn geselecteerd als hun president voor de komende drie jaar."
Ze beseft dat ze in het voetspoor treedt van grote namen uit de wetenschappelijke wereld. ,,Natuurlijk sta ik op de schouders van reuzen. Hans Clevers, Robbert Dijkgraaf en Frits van Oostrom hebben van de KNAW gemaakt wat het nu is: een eerbiedwaardig instituut, bevolkt door eminente wetenschappers die midden in de wereld staan."
Volgens Van Dijck zijn De Jonge Akademie en de Akademie van Kunsten twee parels aan de kroon van de KNAW. ,,Ik zie er enorm naar uit om samen met alle leden de ramen van het Trippenhuis nog verder open te zetten."
SOCIALE MEDIA
De aankomende president van de KNAW speelde een belangrijke rol bij de totstandkoming van CLARIAH, een consortium van geesteswetenschappelijke onderzoeksinstellingen, waaronder vier KNAW-instituten. Het consortium ontving vorig jaar voor het ontwikkelen van een digitale infrastructuur een NWO-subsidie van 12 miljoen euro.
De infrastructuur maakt het mogelijk grote hoeveelheden data en software uit verschillende geesteswetenschappelijke disciplines te doorzoeken en, in een volgende fase, te koppelen. Daardoor kunnen grote, discipline-overstijgende vragen over cultuur en maatschappelijke verandering worden onderzocht.
Als gasthoogleraar en gastdocent was de Boxtelse verbonden aan onder meer het Massachusetts Institute of Technology, de University of Technology in Sydney en de Annenberg School of Communication van de Universiteit van Pennsylvania.
In 2013 verscheen bij Oxford University Press haar boek The Culture of Connectivity. A Critical History of Social Media. Daarin geeft zij een historische en kritische analyse van de opkomst van sociale media.
MEDIASTRATEGIE
Of Van Dijck, net als haar illustere voorganger Robbert Dijkgraaf vaak op televisie te zien zal zijn, is nog even afwachten. In een interview met de Volkskrant gaf de Boxtelse aan dat ze pas in mei wordt benoemd als president van de KNAW. ,,Dus ik heb nog even de tijd om na te denken over mijn mediastrategie."
Op sociale media is in Boxtelse kringen enthousiast gereageerd op Van Dijcks benoeming. Enkele oud-leerlingen van het Jacob-Roelandslyceum en vroegere leden van basketbalclub JRC meldden op Facebook trots te zijn op de benoeming van hun vroegere klasgenoot en tevens coach. Van Dijck slaagde in 1979 voor haar eindexamen.