Kasteel Stapelen gaat een prominente rol spelen tijdens Open Monumentendag, die dit jaar op 12 en 13 september wordt gehouden. De initiatiefnemers willen vooral de oudste geschiedenis van het kasteel, die vermoedelijk teruggaat tot de elfde eeuw, voor het voetlicht brengen.  (Foto: Marcel Fischer).
Kasteel Stapelen gaat een prominente rol spelen tijdens Open Monumentendag, die dit jaar op 12 en 13 september wordt gehouden. De initiatiefnemers willen vooral de oudste geschiedenis van het kasteel, die vermoedelijk teruggaat tot de elfde eeuw, voor het voetlicht brengen. (Foto: Marcel Fischer). Foto: Marcel Fischer

• BOXTELSE ORGANISATIES BUNDELEN KRACHTEN • VEEL AANDACHT VOOR MONUMENT, KUNST EN AMBACHT

Open Monumentendag wordt een écht evenement

MARC CLEUTJENS

Er waren jaren dat Open Monumentendag geruisloos voorbijging in Boxtel. Het landelijk thema werd nauwelijks opgepikt, monumenten bleven grotendeels op slot en musea waren beperkt geopend. Tijden veranderen, mede door de invoering van de lokale monumentenprijs Sluitsteen. En onder regie van de Heemkundekring Boxtel moet Open Monumentendag 2015 zelfs uitgroeien tot een culturele tweedaagse waarbij monumenten, kunst en ambacht elkaar omarmen.

Kruisbestuiving. Dat is het toverwoord van Open Monumentendag zoals die zaterdag 12 en zondag 13 september in Boxtel wordt gehouden. Een groot aantal verenigingen en organisaties heeft de handen ineen geslagen om het publiek in Boxtel te houden en zelfs mensen van buiten te lokken. ,,Dat kan alleen als we er met z'n allen de schouders onder zetten en er een bruisend evenement van te maken", zegt voorzitter Dik Bol van de Heemkundekring Boxtel. ,,Als iedereen meedoet voorkomen we dat onze inwoners de auto of de trein pakken en Open Monumentendag vooral elders beleven."

Open Monumentendag was nooit een groot succes in Boxtel, ook al vormde Sluitsteen een impuls voor eigenaren van monumentale gebouwen om eens in de schijnwerpers te komen. ,,Het ontbrak vaak aan goede coördinatie waardoor Open Monumentendag in Boxtel niet echt van de grond kwam, ook al werden goede pogingen ondernomen die attractief waren voor het publiek."

Bol duidt onder meer op de expositie van Romeinse vondsten in oertijdmuseum De Groene Poort en de openstelling van Sint-Ursula in het jaar dat de zusters Ursulinen hun eeuwfeest vierden. ,,Toen kon Boxtel laten zien hoe een oud klooster behouden kon blijven door het een multifunctionele invulling te geven."

CREATIEVE IDEEËN

Enkele weken geleden heeft een groot aantal vertegenwoordigers van Boxtelse verenigingen en organisaties een eerste bijeenkomst belegd waar de plannen voor een Open Monumentendag zijn besproken. ,,Nu al is duidelijk dat er heel veel creatieve ideeën zijn", glundert de voorzitter van de Heemkundekring Boxtel. ,,Ik zie hele mooie samenwerkingsvormen ontstaan die beslist gaan leiden tot een kruisbestuiving. Door samen te werken kan een écht evenement worden neergezet waar het publiek beslist voor warm loopt."

Bol geeft aan dat Open Monumentendag zich dit jaar vooral zal afspelen langs de cultuurhistorische as tussen Sint-Petrusbasiliek en kasteel Stapelen en langs de oude dorpsstraten die richting de voormalige Heilig Hartkerk voeren. ,,We willen nadrukkelijk meer doen dan beide kerken en het kasteel openstellen omdat we niet verwachten dat het publiek hier op grote schaal zal afkomen. We gaan dus eigenaren van monumenten langs de wandelroutes vragen of ze hun pand eenmalig willen openstellen."

Zo hoopt Bol dat de bezoekers van Open Monumentendag een kijkje achter voordeuren geboden wordt die normaal gesproken dicht zijn. ,,Het zou mooi zijn als we in die panden een expositie kunnen inrichten die past bij het thema van dit jaar", zegt de voorzitter van de Heemkundekring Boxtel. ,,We sluiten aan bij het thema 'monument, kunst en ambacht' en willen proberen of we kunstenaars en ambachtslieden bij onze tweedaagse kunnen betrekken."

ARCHITECTEN

Tijdens Open Monumentendag is een rol weggelegd voor de Kunststichting Boxtel en kunstenaarsvereniging Kunstlicht99, die samen ideeën uitwerken. Omdat in het kasteelpark van Stapelen in september een expositie te zien is vanwege het eeuwfeest dat de paters assumptionisten vieren, wil de Kunststichting deze objecten extra in de schijnwerpers zetten. In De Groene Poort staat archeologie centraal.

In MuBo aan de Baroniestraat bestaan plannen om een groep Boxtelse architecten te laten exposeren. Het Interreligieus Platform werkt aan een plan om kerken en moskeeën open te stellen voor publiek. De VVV-gidsen en de torengidsen van de Sint-Petrusbasiliek komen ook in actie en gaan bezoekers rondleiden. In Liempde zal dorpsmuseum De Kleuskes geopend zijn.

Kasteel Stapelen krijgt een hoofdrol. De initiatiefgroep wil vooral de oudste historie van het kasteel in beeld brengen en informatie geven over archeologische vondsten die er in het verleden zijn gedaan. In de vroegere Heilig Hartkerk wordt mogelijk een soort markt voor oude ambachten gehouden. ,,Daarom zoeken we nu al mensen die een ambacht kunnen beoefenen en het leuk vinden op Open Monumentendag een demonstratie te geven."

Meedoen met Open Monumentendag 2015? Bel of mail naar Dik Bol van de Heemkundekring Boxtel, telefoon (0411) 61 67 63 of d@familiebol.nl.

Oud-burgemeester Frank van Beers van Boxtel opende de Open Monumentendag in 2011 in De Groene Poort verkleed als Romein. (Foto: Albert Stolwijk).