Waterschap De Dommel gooit roer komende jaren rigoureus om

Het beheer van het water van rivier de Dommel moet de komende jaren flink veranderen. In plaats van water snel wegwerken, moet het juist zo lang mogelijk vast worden gehouden, zo is de gedachte. Waterschap De Dommel wil hiervoor met haar Waterbeheerprogramma 2022-2027 grote stappen zetten. De nieuwe aanpak vraagt verandering van alle gebruikers, dus ook van burgers, boeren, gemeenten en natuurorganisaties.

De waterhuishouding in Nederland moet in de toekomst beter toegerust zijn op extreme droogte en dito regen. In 2050 willen alle waterschappen in Nederland dat voor elkaar hebben, ook De Dommel die in Boxtel is gevestigd. Er staan drie speerpunten op het programma: voldoende water (ook bij droogte), schoon water en droge voeten.

De reden voor de koerswijziging is het veranderende klimaat. Het warme, droge weer, afgewisseld met steeds hevigere buien zorgen voor veel problemen. Bij langere droogte wordt het bijvoorbeeld voor boeren steeds lastiger om hun gewassen met grondwater te besproeien wat voor mislukte oogsten kan zorgen. Datzelfde geldt voor als er veel regen in een korte periode valt. Door deze vele extremen is het huidige watersysteem te kwetsbaar geworden voor de toekomst en is er dus een andere werkwijze nodig. Daarom wil het waterschap in de toekomst meer water langer vasthouden, zodat het gebruikt kan worden voor de droge periodes.

VOORRAAD

Het vasthouden van water is meteen het belangrijkste speerpunt de komende jaren, het moet de topprioriteit van het waterschap worden. Zo wil de waterbeheerder bijvoorbeeld meer klimaatbuffers aanleggen, dat zijn percelen grond waar een voorraad aangelegd wordt voor droge perioden en dat gebruikt kan worden voor het aanvullen van grondwater. Dat grondwater wil De Dommel dan weer zo minimaal mogelijk verspillen.

Alle veranderingen die hiervoor nodig zijn, moeten in goed overleg gaan met alle overheden, zoals de gemeente Boxtel, maar ook met (groot)verbruikers van water zoals agrariërs, burgers en natuurorganisaties. De Dommel wil hen van advies voorzien, brengt de nodige kennis mee en stelt data beschikbaar. Samen zoeken naar oplossingen is daarbij het motto.

SCHOON WATER

Op de tweede plaats staat schoon water op het programma. Om dat in de toekomst extra zuiver te krijgen, voorziet watergraaf Erik de Ridder van De Dommel de komende jaren veel gesprekken. Vooral bij boeren. Daar ligt namelijk veelal de oorzaak van de vervuiling. Samen met hen wil het waterschap kijken naar hoe het gebruik van bestrijdingsmiddelen of het uitrijden van mest anders kan. Dat zakt immers in de grond en komen in het grondwater terecht.

Maar ook zal er intensief overleg volgen met andere verbruikers van water. Zo wil De Dommel in 2027 ervoor zorgen dat er 15 procent minder regenwater in de rioolzuiveringen terecht komt. Dat hoopt De Ridder te bereiken door burgers nog meer te stimuleren om regenpijpen van daken af te koppelen, maar ook door extra wadi’s aan te leggen waar regenwater in wordt opgevangen. Een ander project is het terugdringen van medicijnresten in het riool, hiervoor is al een samenwerking met ziekenhuizen.

DROGE VOETEN

Alle plannen bij elkaar komt het er in de toekomst op neer dat het waterschap straks niet meer alleen kijkt naar het beekdal van de rivier en alle aansluitende beken en sloten, maar ook naar de direct omgeving. Dat zijn de zogeheten flanken, hoge zandruggen en het bebouwd gebied, de plekken waar water neerkomt en vanwaar het onder de grond terug naar de Dommel stroomt.

Daarnaast blijft het werk aan waterkeringen gewoon doorgaan. Dit past ook in het kader van het derde speerpunt: droge voeten. Het waterschap kijkt de komende jaren naar de belangrijkste knelpunten, plekken waar bij hevige regenval snel wateroverlast ontstaat. Daar worden de dijken verhoogd of wordt er gekeken naar uitwijkmogelijkheden, zoals weilanden die onder water gezet kunnen worden. In Esch is van dit beleid al een voorbeeld te zien, daar wordt nog het hele jaar gewerkt aan het ophogen van de keringen (zie ook bovenstaande foto).

DUURZAME OPLOSSINGEN

Het waterschap wil de kosten voor het omzetten van de werkwijze niet (teveel) afwentelen op de belastingbetaler. Toch bedraagt de extra investering zo’n honderd miljoen euro, bovenop de al geplande driehonderd miljoen euro. Dit geld moet voor een groot deel komen uit (Europese) subsidies.

Het uiteindelijke doel is dat in 2050 het waterbeheer toekomstbestendig is, met een goede kwaliteit van het water. De Ridder: ,,Deze nieuwe aanpak raakt ook andere opgaven vanuit natuur, stikstof, economie, landbouw, energie, biodiversiteit, mobiliteit en woningbouw. We zijn ervan overtuigd dat we samen duurzame oplossingen kunnen vinden.”

Het Waterbeheerprogramma 2022-2027 van De Dommel is nog in de ontwerpfase. Dat betekent dat er nog aanpassingen mogelijk zijn. Het document is nog tot en met dinsdag 18 mei in te zien op www.dommel.nl/wbp.