Kaarsrechte Heiloop van kaart geveegd

De uitvoering van natuurontwikkelingsproject ‘Natte Natuurparel Kampina – Logtse Velden – Smalbroeken’ ligt op schema. Volgens bestuurslid Vincent Lokin en projectleider Eric Schellekens van waterschap De Dommel is de waterhuishouding in het Boxtelse natuurgebied nog voor de start van het broedseizoen hersteld. Met het dempen van de Heiloop nabij Banisveld is deze maand een van de grootste klussen afgerond.

Een werkbezoek brengen aan het uitgestrekte gebied waar aannemer Van Beers uit Hoogeloon sinds augustus aan het herstel van de natuur werkt, is momenteel niet mogelijk. Een foto maken kan alleen onder strikte voorwaarden omdat in het 341 hectaren metende gebied met zwaar materieel wordt gewerkt. ,,We roepen wandelaars op voorzichtig te zijn en op de paden te blijven”, zegt Schellekens. ,,Vanwege de werkzaamheden zijn hier en daar omleidingen ingesteld. Ook vragen we iedereen te parkeren op plekken die daarvoor bedoeld zijn.”

ONTWATEREN

De plannen voor de aanpak van deze natte natuurparel dateren van 2014 en maken onderdeel uit het Natura 2000-programma. In augustus werd een begin gemaakt met de hermeandering van de Beerze tussen de Logtsebaan en de Brinksdijk. Hier is ook een oude stuw vervangen door een nieuwe installatie die een in 1989 aanlegde vistrap overbodig maakt. ,,Vissen kunnen deze klepstuw eenvoudig gebruiken om stroomopwaarts te zwemmen”, aldus de projectleider.

Nu de beek hier over een afstand van zo’n 1.200 meter weer lustig kronkelt, heeft de aannemer de bakens verzet richting de Heiloop. Deze in 1954 gegraven watergang werd aangelegd om het agrarisch gebied op Banisveld te ontwateren. ,,Om kwetsbare blauwgraslanden te beschermen is een hoge grondwaterstand nodig”, legt Schellekens uit. ,,Daarom is gekozen voor het dempen van de Heiloop.” De bedding is deels gevuld met de naastgelegen aarden wal. ,,Die wal ontstond bij het uitgraven van deze kaarsrechte sloot en is nu gedeeltelijk teruggeschoven”, vult waterschapsbestuurder Lokin aan.

Vanwege de uitgestrektheid van het gebied is ook schone grond van elders aangevoerd. Het resultaat: een onmetelijke zandvlakte. ,,De verwachting is dat de pioniervegetatie snel tevoorschijn komt”, zegt projectleider Schellekens. ,,We hebben de bovenste zandlaag van de aarden wal tijdelijk opgeslagen. Hierin zaten veel zaden van planten. Nu de Heiloop is gedempt, strooien we die zandlaag uit om de terugkeer van planten te bespoedigen.” Lokin: ,,Als je hier over twee, drie jaar komt, zie je niets meer van deze ingreep.”

KLEINE STUWEN

Hoewel de Heiloop van de kaart is geveegd, behoudt de oude bedding zijn functie. ,,Waar de Heiloop overtollig water vroeger in sneltreinvaart afvoerde, mag het laaggelegen gebied nu in tijden van hoogwater overstromen”, vertelt Lokin. ,,Het water kan zo langer vastgehouden worden en dat draagt bij aan een hogere grondwaterstand.”

Om ervoor te zorgen dat het grondwater in de blauwgraslanden van Smalbroeken op peil blijft, worden de komende weken kleine stuwen in het bos geplaatst. ,,Die stuwen worden straks handmatig bediend door medewerkers van Natuurmonumenten”, aldus projectleider Schellekens. ,,Door deze stuwen open te zetten, wordt voedselrijk overstromingswater afgevoerd en voorkomt de natuurbeheerder dat de vegetatie verandert.”

Wandelaars die meer willen weten over het project, kunnen terecht in een informatiecontainer aan de Achtbundersedijk. Na afronding van het project plaatsen waterschap De Dommel en Natuurmonumenten - de twee kartrekkers van het project - een informatiebord aan de Beerze. Actuele informatie staat op www.dommel.nl/kampina..

OP DE FOTO: De in 1954 gegraven Heiloop nabij Banisveld is gedempt. De grond is onder meer afkomstig van de aarden wal die (rechts) naast de watergang ligt. Grote bomen blijven staan en worden tijdens de werkzaamheden beschermd.