Carillonconcert met Joodse composities

Joodse muziek op een carillon: hoe dat klinkt, maakt Mathieu Polak zondag 26 juli duidelijk. Hij bespeelt de beiaard van de Boxtelse Sint-Petrustoren tussen 16.00 en 17.00 uur. Stichting Kerkconcerten Boxtel organiseert de bespeling.

Of de pastorietuin als luisterplaats beschikbaar is, is nog niet helemaal duidelijk, maar liefhebbers vinden aan de voet van de toren aan de Oude Kerkstraat plek genoeg om hun trommelvliezen te laten kietelen door de klanken van de klokken. De organisatie is van plan voor wat stoelen te zorgen.

Polak volgde zijn opleiding aan de Nederlandse Beiaardschool in Amersfoort en behaalde zijn Master in 2000 met als specialisatie onderwijs aan amateurs. Sinds zijn afstuderen is hij als docent verbonden aan het Amersfoortse Beiaardcentrum.

De musicus is een gelauwerd beiaardier én een prijswinnend componist. Hij ontving eind 2018 een beurs van het Fonds voor de Podiumkunsten om Joodse muziek voor carillon te componeren en te arrangeren. Het boek met zijn werken, genaamd Chag Sameach, heeft Polak in eigen beheer uitgegeven. Hij won er de Visser Neerlandia Prijs mee, die onder meer aan mensen wordt uitgereikt met een bijzondere verdienste op cultureel gebied.

FEESTDAGEN

De meeste composities die Polak ten gehore brengt, schreef hij zelf; een klein aantal is gebaseerd op bestaande melodieën. De beiaardier legt uit: ,,Bij de meeste Joodse feestdagen begroet men elkaar met de woorden Chag Sameach die ‘Goede feestdag’ in het Hebreeuws betekenen. In 2018 sprak ik met mijn coach Anton Molenaar wat voor mij het beste zou zijn. Bijna simultaan zeiden we: als je componist, beiaardier en Joods bent, bal die zaken samen en componeer een suite met Joodse muziek voor beiaard."

Dat deed Polak. In zijn suite Chag Sameach passeren alle Joodse feesten en gedenkdagen de revue, zoals bijvoorbeeld Yom Kipur en Chanukah. Dat gebeurt aan de hand van nieuwe composities en arrangementen. De meest bekende melodie die hij vertolkt is waarschijnlijk Havah Nagilah. Polak: ,,Havah Nagilah zou je, gezien haar bekendheid, misschien wel het officieuze Joodse volkslied mogen noemen. De tekst luidt: 'Laat ons gelukkig zijn, laat ons vrolijk zijn, laat ons zingen. Word wakker broeders met een gelukkig hart'."

OVERMATIGE SECUNDES

Joodse muziek klinkt vaak anders dan de westerse klanken waar onze oren aan gewend zijn. Voor fijnproevers: ze kent toonladders waar onder meer overmatige secundes in voorkomen en die geven een dramatisch en melancholiek effect.

Het carillon is niet het eerste instrument waar je bij Joodse muziek aan denkt. Des te interessanter is de uitvoering van 26 juli voor liefhebbers.